Slechts 8 procent van de winkeliers in het kleinwinkelbedrijf (minder dan tien vestigingen) wil op zondag vaker open dan nu is toegestaan. Een grote meerderheid van bijna 90 procent van de winkeliers noemt het aantal koopzondagen in de eigen gemeente voldoende (38 procent) of zou die dag juist minder vaak open gaan (51 procent).

De winkeliers geven aan op zondag liever vrij te zijn. Ook zetten ze vraagtekens bij de commerciële meerwaarde van de koopzondag en benadrukken ze dat de bemensing van de winkel op zondag een probleem is. Zo’n 20 procent van de zelfstandige winkeliers stelt toch tegen hun zin op zondag de deuren te openen, voornamelijk uit angst dat er anders omzet wegvloeit naar de concurrent.

De terughoudendheid met betrekking tot de koopzondag geldt ook voor winkeliers in grote steden (meer dan 100.000 inwoners). Slechts een minderheid (31 procent) van de mkb-winkeliers in deze steden pleit voor meer koopzondagen dan de maximaal 12 die er in niet-toeristische plaatsen zijn toegestaan. Circa 64 procent wil juist minder vaak open op zondag, waarvan 46 procent het liefst geen of slechts een enkele koopzondag ziet.

Onder grootwinkelbedrijven is de animo om op zondag open te gaan groter, althans in de grote steden. Daar stelt 68 procent van de winkelketens 26 of meer koopzondagen per jaar te willen. Ook hier ziet circa 16 procent van de grootwinkelbedrijven echter liever een beperkter (5 tot 16 per jaar) aantal koopzondagen. Eveneens 16 procent heeft het liefst helemaal geen koopzondagen.

Als reden noemen zij het maatschappelijke en sociale belang van een vrije zondag, hun geloofsovertuiging, hoge personeelskosten en het lastig kunnen vinden van voldoende gekwalificeerd personeel dat wil werken op zondag.

Verdeeld

Voorzitter Jan Meerman van CBW-Mitex spreekt van een „verdeelde achterban. Het mkb heeft geen behoefte aan verruiming, grootwinkelbedrijven wel.” De huidige wetgeving die alleen toeristische gemeenten meer dan 12 koopzondagen per jaar toestaat „is daarmee zo gek nog niet”, aldus Meerman „Nadeel is wel dat gemeenten deze wet op dit moment met voeten treden door zich als toeristisch voor te doen, zodat er in de praktijk eigenlijk sprake is van een lokaal koopzondagenbeleid. Dan zeggen wij: zorg in dat geval wél voor extra waarborgen, zoals een verplicht lokaal draagvlakonderzoek onder winkeliers. Op dit moment laten gemeenten de mening van de middenstand te vaak links liggen”

Volgens CU-Kamerlid Ortega-Martijn laat het onderzoek er „geen twijfel over bestaan” dat MKB’ers niet zitten te wachten op een lokaal geregeld koopzondagenbeleid, zoals D66 en GroenLinks op dit moment in een initiatiefwet, waarover de Tweede Kamer zich binnenkort buigt, bepleiten. „Dit wetsvoorstel zal in het nadeel zijn van kleine winkeliers en hen uiteindelijk uit de markt drukken.”

Ook volgens SGP-Kamerlid Dijkgraaf kan de conclusie van het onderzoek niet anders zijn dan dat winkeliers behoefte hebben aan een op landelijk niveau geregelde bescherming. Dijkgraaf: „Circa 90 procent van de bedrijven heeft geen enkele behoefte aan verruiming. Veel bedrijven geven bovendien aan dat ze bij ruimere regels open moeten terwijl ze dat niet willen. Ze worden door markt gedwongen.”

Onbegrijpelijk

Vakorganisatie RMU bevreemdt het dat CBW-Mitex in haar persbericht desondanks de conclusie trekt dat een lokaal koopzondagenbeleid het beste is. Voorman Peter Schalk: „Onbegrijpelijk, juist nu in de praktijk blijkt hoe er door lokale gemeenten wordt gerommeld met de zondagsopenstelling. Veel reëler zou de conclusie zijn dat het maar goed is dat de overheid landelijk bepaalt hoeveel koopzondagen er mogelijk zijn.”

Dijkgraaf (SGP) spreekt in dit verband van een conclusie van CBW-Mitex die „diametraal op de cijfers staat. De conclusie dat dan de lokale ruimte vergroot moet worden is onthutsend.”

Bestuurder Fedde Monsma van CNV Dienstenbond verbaast zich niet over het onderzoeksresultaat. „Dat winkeliers niet zitten te wachten op nog meer koopzondagen was al langer bekend, nu krijgen brancheorganisaties het bewijs daarvoor zelfs geleverd uit de eigen gelederen. Hopelijk leidt dit tot meer begrip voor het standpunt van winkelpersoneel dat op zondag gedwongen wordt om te werken.”