Waar gaat het in de strijd eigenlijk om?

Om macht. Zowel de zittende president, Laurent Gbagbo, als presidentskandidaat Alassane Ouattara claimt de overwinning van de in november vorig jaar gehouden verkiezingen. De internationale gemeenschap heeft aangegeven dat de verkiezingen (die volgens de Verenigde Naties „de duurste verkiezingen” ooit in Afrika waren) ordelijk zijn verlopen en erkent Ouattara als rechtmatige winnaar.

Gbagbo beschuldigt oud-kolonisator Frankrijk er echter van zijn invloed in de VN te gebruiken om van hem af te komen. Zo zou Frankrijk zijn economische belangen willen veiligstellen.

Maar het zijn niet alleen Frankrijk en de VN die zich tegen Gbagbo hebben gekeerd: de Afrikaanse Unie, de Europese Unie en het regionale samenwerkingsverband van West-Afrikaanse staten (Ecowas) hebben Gbagbo eveneens opgeroepen de biezen te pakken.

Het is dus duidelijk dat Gbagbo hier de grote schurk is?

De oorzaak van het conflict ligt bij hem. Maar ook Ouattara heeft geen schone handen in deze strijd. Volgens rapporten van mensenrechtenorganisaties maken aanhangers van zowel Gbagbo als Ouattara zich schuldig aan mensenrechtenschendingen. Nadat vele pogingen vanuit de internationale gemeenschap tot bemiddeling hadden gefaald, koos Ouattara vorige week voor een militair offensief. Hoewel hij aanvankelijk terrein leek te winnen op Gbago is de stijd in een patstelling beland, waarbij volstrekt onduidelijk is wie welk deel van de grootste stad van het land, Abidjan, in handen heeft.

De VN, die Ouattara sinds de uitslag van de verkiezingen beschermd hebben, beschuldigden zijn aanhangers er zaterdag van betrokken te zijn geweest bij een bloedbad in de westelijke stad Duekoue. Er zouden 300 burgers zijn gedood. Ouattara ontkent de verwijten. Volgens het Rode Kruis zijn er zeker 800 burgers omgekomen in de stad.

Gbagbo is christen, Ouattara moslim. Wat is de rol van religie in dit conflict?

Zoals andere landen op het breukvlak van Noord- en zuidelijk Afrika (Burkina Faso, Nigeria, Sudan) is het noorden van Ivoorkust overwegend islamitisch, terwijl het zuiden vooral christelijk is.

De tegenstellingen tussen beide landsdelen werden verscherpt nadat er sinds begin deze eeuw veel immigranten uit buurlanden als Mali en Burkina Faso naar Ivoorkust kwamen. Door de goedlopende cacao- industrie was de levensstandaard in Ivoorkust hoger dan die in de buurlanden. Veel van de immigranten waren moslim en deelden soms ook etnische banden met Ivorianen uit het noorden. Sommige zuiderlingen, onder wie Gbagbo, sloegen daarop de patriottistische trom: het land moest beschermd worden tegen de „indringers.” Noordelingen in het algmeen zouden geen echte Ivorianen zijn. Die voelden zich daarop gediscrimineerd.

Islamitische en christelijke leiders trekken in het conflict overigens gezamenlijk op, in pogingen om de rust te herstellen. In december riepen ze de bevolking in een gemeenschappelijke verklaring op tot gebed.

Bevinden er zich eigenlijk nog Nederlanders in Ivoorkust?

Het ministerie van Buitenlandse Zaken liet gisteren weten dat er zich op dat moment 38 Nederlanders in Ivoorkust bevonden. Zij wonen op twee na in de economische hoofdstad, Abidjan. Zeven Nederlanders hebben hun toevlucht gezocht in een Frans militair kamp, waar enkele honderden buitenlanders zitten.