Waarom springen zo veel (ex-)werknemers in het diepe? Een hoofdoorzaak vormt natuurlijk het voorzien in eigen inkomen. Er moet immers brood op de plank komen. Motieven van startende ”eenpitters” zijn daarnaast: „doen waar ik goed in ben”, „flexibel kunnen werken” of een „uitstelde jongensdroom.” Verder biedt het zelfstandig ondernemerschap kansen bij een werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Mensen kunnen met behoud van uitkering in een zeker tijdsbestek proberen een onderneming op te zetten. Daarbij stimuleert de fiscus hen met fiscale tegemoetkoming(en) zoals de (extra) zelfstandigenaftrek en de investeringsaftrek.

Afslanking

De sterkste toename van het kleinbedrijf zien we in de handel en dienstverlening en (in mindere mate) in de bouwbranche. Binnen de bouw werd de afgelopen jaren sterk gesaneerd onder werknemers, calculators en andere specialisten. Werkgevers moesten vanwege het zeer geringe werkaanbod wel saneren. Relatief veel oudere werknemers verloren hun baan. Deze specialisten rest vaak niet anders dan zelf een eenmanszaak op te richten. Ze hebben de contacten en de kennis. Als zzp’er slaat men (vaak) tegen niet al te hoge uurtarieven het pad in van het zelfstandig ondernemerschap. Van klusbedrijf tot projectbegeleider in de bouw. Maar niet iedereen slaagt.

Handel en dienstverlening

Startende organisatieadviseurs, administrateurs en consultants in de ict-sector hebben vaak al een groot netwerk en kunnen meestal vanuit een (voormalige) werksituatie doorgaan in hun eigen vakgebied. Dit zorgt meteen voor een grote mate van zelfvertrouwen, expertise en specialisme, terwijl de startinvesteringen gering zijn. Mkb-bedrijven in 2011 moeten blijven investeren in aanschaf en onderhoud van informatietechnologie (en applicaties). Midden- en kleinbedrijven zoeken dus specialisten. Het liefst goedkope(re).

De afgelopen twee jaren hebben bedrijven hun flexibele schil namelijk zo veel mogelijk afgepeld. Maar genoemde investeringen bieden kansen voor starters om zich op projectbasis te laten gelden.

Het fenomeen flexibele arbeidsrelaties is sterk in opkomst. Zelfstandigen die zich echt als ondernemer gedragen en niet afhankelijk zijn van enkele (grote) klanten hebben toekomstperspectief.

Een (startende) ondernemer moet beschikken over een zekere drive en onderscheidend vermogen. Zeker in de eerste jaren moeten er veel uren worden gemaakt tegen een relatief geringe beloning. De telefoon rinkelt daarbij vaak tijdens de gezellige maaltijd. Dan is er ook nog de administratie, de debiteurenbewaking en de sociale (on)zekerheid. Een goed marktinzicht, organisatievermogen en creativiteit zijn sleutelwoorden.

Risico’s dragen

Niet minder belangrijk zijn goede contactuele eigenschappen en het fysiek en psychisch in staat zijn om ondernemersrisico’s te dragen. Het laatste moet zeker niet vergeten worden. Eerlijke en deskundige begeleiding is nodig om (tijdig) inzicht te krijgen in het wel of niet aanwezige ondernemersbloed. Eigen sterktes en zwaktes (leren) kennen is eveneens een vereiste. Zo tastend en speurend zijn er soms nieuwe kansen. Ondernemen in afhankelijkheid. Mooi werk.

De auteur is adviseur werkgevers en zelfstandigen bij de RMU. Reageren aan scribent? socialezaken@refdag.nl.