Kunst der Fuge
”Die Kunst der Fuge” (BWV 1080) werd lange tijd beschouwd als Bachs laatste werk. Onderzoekingen in de vorige eeuw hebben echter aangetoond dat Bach de arbeid aan dit stuk niet om gezondheidsredenen gestaakt heeft. De compositie is voor het grootste deel al vóór 1742 ontstaan.
Bach had zeker het plan om dit werk uit te geven. Overigens deed hij dat slechts met een beperkt aantal werken. Uitgeven deed je op eigen kosten en die waren niet gering. Bach had met zijn uitgaven een tweeledig doel: hij wilde tonen waartoe hij in staat was, en hij wilde anderen laten delen in zijn kennis. Zo laat ”Die Kunst der Fuge” zien hoe je een enkel thema kunt gebruiken om er een groot aantal fuga’s op te schrijven, maar ook hoe deze fuga’s zich tot elkaar verhouden: van eenvoudig tot complex. Alleen al bij een vluchtige blik in de partituur word je getroffen door Bachs grote vindingrijkheid.
Twistpunt is altijd gebleven: voor welk(e) instrument(en) heeft Bach dit werk gedacht? Aangezien alle partijen op aparte balken zijn uitgeschreven, zou je aan meerdere instrumenten denken, maar gezien het didactisch doel kan dat ook om de overzichtelijkheid zijn geweest.
De Akademie für alte Musik uit Berlijn heeft voor een gevarieerde instrumentale uitvoering gekozen. Heel boeiend, hoewel ik niet alle combinaties even interessant vind: met een strijkkwartet maak je de partituur niet inzichtelijker, aangezien het kleurverschil tussen eerste en tweede viool nauwelijks waarneembaar is. Prachtig zijn echter de bezettingen met volledige orkest en die met soloblazers. Gelukkig zijn er ook enkele delen op klavecimbel en zelfs één op orgel uitgevoerd. Zonder meer een afwisselende cd.
Die Kunst der Fuge – Johann Sebastian Bach; Akademie für Alte Musik Berlin; Harmonia Mundi (HMC 902064); € 19,99.
Akademie für Alte Musik Berlin
Akademie für Alte Musik Berlin
Akademie für Alte Musik Berlin