Buitenland

Verwarring over wapens Irak groeit

In Londen en Washington groeit de verontwaardiging over het uitblijven van bewijzen tegen het Iraakse regime van Saddam Hussein. De aanval op Irak werd gerechtvaardigd door het vermeende bezit van massavernietigingswapens. Daarvan is nog geen spoor gevonden.

Buitenlandredactie
30 May 2003 20:38Gewijzigd op 14 November 2020 00:20

Er komen daarentegen wel steeds meer zaken naar boven die de regeringen in Washington en Londen belasten. Berichten bijvoorbeeld over de aanval op een bunker waar Saddam zou hebben verbleven bij het begin van de aanval. Ze blijken niet te kloppen. Een Amerikaans onderzoeksteam heeft volgens The Independent geconstateerd dat er geen aanval op Saddams bunker op de eerste aanvalsmorgen was, aangezien de beoogde bunker niet heeft bestaan. De aanval heeft grote gaten achtergelaten, maar verder was er op die plek helemaal niets.

Een Britse minister heeft volgens The Independent van vrijdag gesproken over „de grootste misser op het gebied van inlichtingen” indien er geen sporen van massavernietigingswapens in Irak naar boven komen. Er zou een fikse ruzie zijn ontstaan tussen regeringsgambtenaren en veiligheidsdiensten over de vraag wie de schuld moet krijgen van die misser. Een lid van de diensten heeft anoniem geklaagd dat het bureau van de Britse eerste minister informatie interessanter wilde maken en ’informatie’ verwerkte tegen het advies van de inlichtingendiensten in.

Volgens het dagblad The Times willen Britse parlementariërs dat de regering zich verantwoordt voor de redenen van de inval in Irak, nadat een onderminister van Defensie had erkend dat de claims over de massavernietigingswapens van Saddam Hussein waren gebaseerd op onbevestigde berichten in plaats van deugdelijke informatie.

In de Verenigde Staten voorziet een senator, Jane Harman, „het grootste inlichtingenbedrog ooit” indien er geen duidelijkheid komt over de claims, aldus The Times van vrijdag. Harman is lid van de parlementscommissie voor inlichtingendiensten. Ze erkent dat de massavernietigingswapens de morele rechtvaardiging vormden om tot de aanval over te gaan. De commissie heeft een brief geschreven aan CIA-directeur George Tenet en vraagt daarin om uitleg voor 1 juli.

De CIA gaat inmiddels na waar informatie over de Iraakse bewapening vandaan kwam. De minister van Defensie Rumsfeld drong in oktober bij de CIA op een onderzoek naar de eigen werkwijze aan, omdat er zo weinig harde bewijzen tegen Saddam Hussein boven tafel kwamen.

Rumsfeld creëerde om die te vinden het Bureau Speciale Plannen onder leiding van de tweede man van het Pentagon, Paul Wolfowitz. Het bureau ging wedijveren met het Pentagon en de CIA om ’bewijzen’ tegen Saddam Hussein te leveren. De Amerikaanse onderminister van Defensie, Paul Wolfowitz, heeft verklaard dat de massavernietigingswapens „enkel een bureaucratische reden” waren om zoveel mogelijk mensen achter de eigenmachtige aanval te krijgen.

De commandant van de Amerikaanse mariniers in Irak is verbaasd dat er ondanks alle zoekacties nog geen chemische wapens in Irak zijn gevonden. De CIA had immers gezegd dat eenheden van de Republikeinse Garde tijdens de oorlog dergelijke wapens hadden.

„We zijn bij vrijwel alle munitieopslagplaatsen tussen de grens met Koeweit en Bagdad geweest, maar chemische wapens zijn er niet”, zei generaal Richard Conway gisteren. „We hadden het dus gewoon verkeerd.” Het is volgens Conway te vroeg om te concluderen dat Irak helemaal geen massavernietigingswapens had.

Het officiële standpunt is nog steeds dat de wapens vroeg of laat gevonden zullen worden. Minister van Defensie Donald Rumsfeld zei afgelopen week dat Saddam Hussein zijn verboden wapens mogelijk voor het begin van de oorlog heeft vernietigd.

De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben tot nu toe weinig respons gehad op hun verzoek aan de internationale gemeenschap troepen te leveren voor de stabilisatiemacht in Irak. De coalitie heeft van ongeveer 25 landen toezeggingen binnen voor het sturen van in totaal 13.000 militairen.

Dat heeft de Amerikaanse krant USA Today vrijdag gemeld op gezag van Amerikaanse diplomaten en militairen. Het Pentagon had verwacht dat andere landen vele tienduizenden mensen zouden aanbieden. De militairen van de internationale stabilisatiemacht moeten het grootste deel van de Amerikanen en Britten in Irak vervangen.

De stabilisatiemacht moet uit zeker twee multinationale divisies bestaan. Een daarvan zal onder de leiding van Groot-Brittannië komen. Polen gaat de tweede divisie leiden. De troepen worden naar verwachting in juli ingezet.

Onder de landen die militairen willen leveren voor de stabilisatiemacht zijn Denemarken, Australië, Zuid-Korea en Portugal. Ook 600 Nederlandse mariniers gaan mogelijk de vrede helpen bewaren in Irak. Het kabinet neemt waarschijnlijk volgende week vrijdag een besluit over de Nederlandse bijdrage.

Volgens USA Today willen veel landen slechts een relatief kleine afvaardiging beschikbaar stellen. Als voorbeeld noemt de krant Denemarken. De Verenigde Staten zouden om 5000 Deense militairen hebbben gevraagd, maar van Kopenhagen een toezegging voor slechts 380 hebben gekregen.

De Amerikaanse strijdkrachten in Irak hebben per ongeluk een man vrijgelaten van wie wordt vermoed dat hij een van de massamoordenaars in dienst van Saddam Hussein was. Hij wordt verdacht van deelname aan de massale slachting onder sjiitische moslims na de mislukte opstand van 1991, zo gaf het centrale commando vrijdag toe.

De Amerikanen lieten Mohammed Jawad An-Neifus vrij in Umm Qasr op 18 mei. „Alleen Amerikaanse troepen zijn verantwoordelijk voor het per abuis vrijlaten van de man”, aldus het centrale commando. Militairen van de coalitie zoeken An-Neifus en hebben een beloning uitgeloofd van 25.000 dollar voor inlichtingen die leiden tot zijn aanhouding.

De BBC World Service heeft gisteren aangekondigd dat zij gaat beginnen met een Arabische radiozender voor de inwoners van Bagdad en Basra. De FM-zender zal 24 uur per dag in de lucht zijn. De BBC zendt in Basra ook in het Engels uit.

De Verenigde Naties zullen actief deelnemen aan de beraadslagingen over de wederopbouw van Irak. Mark Malloch Brown, bestuurslid van het VN-Ontwikkelingsprogramma, heeft dat deze week gezegd. Nu de Veiligheidsraad heeft besloten de VN een rol te geven in het vormgeven van een nieuw Irak, voelen de VN zich vrij om op „uiterst agressieve” wijze aan de wederopbouw te werken, zei Malloch Brown.

De VN beleggen in samenwerking met de Wereldbank op 24 juni in New York een eerste informele bijeenkomst om te inventariseren welke landen een bijdrage willen leveren aan de wederopbouw. Verder zal in samenspraak met de Irakezen en de door de Amerikanen geleide bezettingsmacht in Irak worden onderzocht waaraan in dat land behoefte bestaat. In het najaar volgt een grote donorconferentie, zei Malloch Brown.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer