„We weten eigenlijk niet goed waar we in gestapt zijn”, meent dr. Jaïr van der Lijn, bij het Instituut Clingendael gespecialiseerd in militaire interventies. „Het begin is goed doordacht, namelijk een vliegverbod, maar naar de toekomst blijft het te veel open.”

Van der Lijn denkt dat de tijdsdruk heeft geholpen de resolutie door de Veiligheidsraad te krijgen. „Benghazi zou op een vreselijke manier worden ingenomen. Gaddafi zou alle tegenstanders „als ratten” afmaken. Dat roept herinneringen op aan de bloedbaden in Rwanda en Srebrenica. Onder die tijdsdruk heeft de Veiligheidsraad toestemming voor militair ingrijpen gegeven.”

Ook drs. Leon Wecke, conflictdeskundige van de Radboud Universiteit in Nijmegen, meent dat de herinnering aan eerdere bloedbaden druk op het proces heeft gezet. „We hebben natuurlijk onze lessen geleerd. We willen nu een keer een massamoord voorkomen.”

Toch staat ook Wecke „niet 100 procent te juichen” bij deze resolutie. „Er zitten grote risico’s aan. Er kunnen vele burgerslachtoffers vallen. Er is een gevaar van een patstelling, waardoor je toch nog met Gaddafi moet onderhandelen. Ook is het niet uitgesloten dat er –in dat grote land– alsnog grondtroepen nodig zijn. Bovendien kunnen Rusland en China dat in de Veiligheidsraad met een veto blokkeren.”

Formeel is de doelstelling van de operatie de bescherming van de bevolking. Maar Wecke vermoedt meer motieven. „Men wil Gaddafi daar weg hebben. Bovendien wil het Westen de economische en politieke belangen veiligstellen. Dat laatste verklaart ook waarom in andere landen geen interventie komt, zoals Jemen en Ivoorkust.”

Prof. Jan Melissen, diplomatiek deskundige van Clingendael, ziet „geen scenario van een jarenlange oorlog” voor zich. „Door het stilleggen van de handel met Libië en de bevriezing van de tegoeden komt het land vanzelf tot stilstand. Als het Westen in staat is de burgerbevolking voldoende te beschermen, kan die zelf met een alternatief komen. Dat zal ook moeten, want de internationale gemeenschap wil geen zaken meer doen met Gaddafi.”

Wecke verwacht niet dat Gaddafi aanvallen gaat doen op landen rond de Middellandse Zee, waarmee hij zaterdag dreigde. „Maar de man heeft een terroristisch verleden, dus waarom zou hij niet een bom proberen in Londen of Den Haag?”