Het gouden jubileum wordt in Gorinchem volop gevierd. Met mooie verhalen over hoe het ooit begon.

Maar tijdens de plichtplegingen gisteren bleek vooral dat alle betrokkenen vijftig jaar later reikhalzend uitkijken naar het moment waarop er eindelijk een nieuwe, bredere variant wordt gerealiseerd. „Want de nood is hoog”, aldus voorlichter Ensink van de gemeente Gorinchem.

Dat was destijds overigens precies de reden voor de bouw van de brug. In het begin van de 20e eeuw zorgt de snelle toename van het wegverkeer ervoor dat voor het eerst een Rijkswegenplan wordt vastgesteld. In dat plan uit 1927 is er al sprake van een verbinding van Utrecht met Breda en de aanleg van een brug bij Gorinchem.

Het duurt echter nog meer dan dertig jaar voordat de brug er komt; er zijn andere prioriteiten. Zoals de aanleg van de Moerdijkbrug in 1936. Pas in 1938 komt er goedkeuring voor een overbrugging van de Boven-Merwede. Er wordt een ontwerp voor de brug gemaakt. Men begint zelfs met baggeren. Maar dan breekt de oorlog uit. Uiteindelijk zorgt dat voor een vertraging van pakweg twee decennia.

In 1953 onderzoekt een commissie de bouw van de brug opnieuw en in het voorjaar van 1958 gaat de schop weer de grond in. Ruim 2,5 jaar later is de klus geklaard. De brug is ongeveer 800 meter lang en heeft twee bogen die elk 175 meter overspannen. De realisatie van het kunstwerk komt voor Gorinchem als geroepen. Tot die tijd vervoert de pont over de Merwede jaarlijks bijna 2 miljoen mensen. Dat zorgt dagelijks voor files tot diep in het centrum.

Opmerkelijk genoeg zorgt de opening van de brug voor een kleinburgerlijke ruzie tussen Gorinchem en Breda. De laatste stad waant zich het centrum van de nieuwe verbinding tussen Amsterdam en Brussel –en verderop Parijs– en trekt alle feestelijke registers open. Dat is tegen het zere been van de burgemeester van Gorinchem, ridder van Rappard.

De vertraging rond de opening van de brug werkt in het voordeel van Gorinchem, omdat dit de stad de gelegenheid geeft de stadsschouwburg af te maken. Zo kan ridder van Rappard koningin Juliana en andere hoogwaardigheidsbekleders op een gepaste locatie ontvangen. De opening mondt uit in een groot volksfeest.

Vijftig jaar later staat de Merwedebrug bekend als ”de brug bij Gorinchem”. Het is ook uitgerekend deze stad die de meeste hinder ondervindt van de bijna 100.000 motorvoertuigen die de brug dagelijks gebruiken.

De Merwedebrug is een zekerheid in de dagelijkse filemeldingen. „Daarom hoopten we dat de minister vandaag het verlossende woord zou spreken”, aldus Ensink.

De minister ontbrak gisteren echter op het feestje. Het belette burgemeester P. IJssels niet om een vurig pleidooi te houden voor de nieuwe brug waar alle partijen het roerend over eens zijn. „Het geeft aan dat de brug snel moet komen.”