Wat is er aan de hand met de Japanse kerncentrales?

Hoewel de kerncentrales automatisch uitschakelden toen Japan vrijdag getroffen werd door een zeebeving en een tsunami, zijn problemen ontstaan met de koelsystemen van drie centrales. De problemen bij de Fukushima I en II-centrale waren al bekend. Vanmorgen werd duidelijk dat ook een van de twee koelpompen van de Tokai Dai-Nicentrale het heeft begeven.

Waarom is het uitvallen van de koelpompen een probleem?

Als een kerncentrale is uitgeschakeld, moeten de reactorstaven hun hitte kwijt. De Japanners pompen daarom –als noodoplossing– zeewater in de reactoren. Als de temperatuur echter niet omlaag kan worden gebracht, dreigt een nucleair noodscenario.

Als het toch fout gaat, wat kan er dan gebeuren?

Wanneer de koeling onvoldoende werkt, zal de temperatuur in het reactorvat te hoog oplopen. De brandstofstaven kunnen door de intense hitte door de bodem van het reactorvat in de aarde zakken – een zogenaamde meltdown. Daarbij kunnen radioactieve deeltjes vrijkomen in het grondwater met enorme risico’s voor de gezondheid en het milieu. Dit gebeurde in 1986 bij de kernramp in Tsjernobyl. De Russische centrale was echter niet voorzien van een afgesloten metalen behuizing. Omdat de Japanse centrale wel daarmee is uitgerust, zijn de gevolgen van een volledige kernsmelting volgens deskundigen minder ernstig.

Zijn de explosies in de centrale Fukushima I een voorbode van een nucleaire ramp?

Dat is moeilijk te zeggen. Bij waterstofexplosies zijn de muren van de Fukushima I-reactorgebouwen 1 en 3 ingestort en is radioactief jodium en cesium vrijgekomen. De metalen omhulsels waarin de reactoren zich bevinden, zijn echter niet beschadigd. Volgens regeringswoordvoerder Yukio Edano heeft er geen kernsmelting plaatsgehad, maar organisaties als Greenpeace betwijfelen dat.

Wat kan Japan doen om de gevolgen van nucleaire straling te beperken?

De regering heeft zo’n 200.000 mensen uit voorzorg uit het gebied geëvacueerd. Ook overweegt de Japanse overheid jodiumtabletten uit te delen aan de bevolking. Die zorgen ervoor dat de schildklier van mensen geen radioactief jodium opneemt.