De militairen van Gaddafi vielen de oliestad met artillerie en tanks aan vanuit het westen en het zuiden. In het noorden werd de stad beschoten vanaf schepen. Vliegtuigen bombardeerden de plaats. Een verslaggever van de Arabische nieuwszender al-Jazeera meldde dat er dikke, zwarte rookwolken boven de stad hingen.

Rebellen en Gaddafigetrouwen zijn in het oosten van Libië nog in gevecht bij de steden Bin Jawad en Brega.

Op ongeveer 50 kilometer ten westen van Tripoli wordt nog steeds gestreden om de strategische oliestad Zawiyah. Wie er de overhand heeft is niet duidelijk. Journalisten kunnen de plaats niet bereiken. Wel is zeker dat er in de stad nog steeds wordt gevochten. Ook daar werden tanks en vliegtuigen ingezet.

De licht bewapende opstandelingen hebben hun ambities de afgelopen dagen naar beneden moeten bijstellen. Gaddafi’s troepen dringen de rebellen met grof geschut terug. Eerder wilden de opstandelingen nog optrekken naar Gaddafi’s geboorteplaats Sirte.

Het Internationale Rode Kruis noemt het conflict in Libië inmiddels een burgeroorlog. De organisatie zegt dat vooral in het voor hulporganisaties onbereikbare westen van het land de humanitaire situatie snel verslechtert.

Oorlogsschepen NAVO

De NAVO trekt meer oorlogsschepen samen in het centrale deel van de Middellandse Zee om de situatie in Libië beter in de gaten te kunnen houden en voorbereid te zijn op een eventueel verzoek van de Verenigde Naties om in actie te komen. Dat zei NAVO-secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen na overleg van de ministers van Defensie van het bondgenootschap in Brussel.

De NAVO gaat ook plannen maken om humanitaire hulp te bieden aan de Libische bevolking en het VN-wapenembargo af te dwingen als de Veiligheidsraad daar om vraagt. Van het afdwingen van een no-flyzone is echter nog geen sprake. Die kan er volgens Rasmussen alleen komen als de Veiligheidsraad daartoe besluit.

Dreigement

Libië slaat terug naar Frankrijk. Op de dag dat Parijs de rebellen erkende als rechtmatige leiders van het Noord-Afrikaanse land, dreigt het regime van Gaddafi een „ernstig geheim” over de Franse president Nicolas Sarkozy openbaar te maken. Dat zal „de val van Sarkozy in gang zetten”, claimde de Libische staatstelevisie donderdag.

Het geheim heeft volgens de Libische propaganda te maken met donaties voor Sarkozy’s campagne voor de presidentsverkiezingen in 2007. De beschuldigingen zijn echter niet nieuw. De miljardaire Liliane Bettencourt, efgename van cosmeticagigant L’Oréal, is beschuldigd van verboden donaties aan Sarkozy’s partij.

Sarkozy

Sarkozy heeft in gesprekken met partijgenoten over Libië de mogelijkheid geopperd om strategische militaire doelen in het Noord-Afrikaanse land te bombarderen. Dat hebben bronnen in het presidentieel paleis en binnen Sarkozy’s partij donderdag gemeld.

Sarkozy zou luchtaanvallen beogen op een zeer beperkt aantal belangrijke commandocentra van de troepen van Gaddafi. Hij zou zijn voorstellen vrijdag op tafel willen leggen tijdens een beraad van de regeringsleiders van de Europese Unie over Libië. Zijn zegslieden wilden dat evenwel niet bevestigen.

Olie

De Nationale Libische Raad in het door opstandelingen gecontroleerde oosten van het Noord-Afrikaanse land zal zich houden aan oliecontracten die het regime in Tripoli heeft gesloten. Dat heeft een woordvoerder donderdag gezegd.

Volgens de zegsman fungeert de Nationale Libische Raad als een tijdelijke regering en heeft zij in die hoedanigheid het recht om olie te verkopen en de opbrengsten naar eigen inzicht te gebruiken.

De oliestroom uit Libië is flink beperkt door het geweld tussen de rebellen en de troepen van Gaddafi. „Wij proberen onze productie op te voeren maar bombardementen op bepaalde locaties zullen ons productieniveau zeker beïnvloeden”, aldus de zegsman.

Journalisten

Twee buitenlandse journalisten in Libië die vermist werden, blijken te zijn opgepakt. Dat heeft de journalistenorganisatie Reporters Without Borders (RWB) donderdag laten weten.

De Iraakse journalist Ghaith Abdul-Ahad van de Britse krant The Guardian en Andrei Netto van de Braziliaanse krant Estado worden door troepen van de Libische leider Muammar Gaddafi op een onbekende locatie vastgehouden.

De Braziliaanse krant meldde dat Netto lichamelijk in orde is en dat de Braziliaanse ambassadeur over zijn vrijlating onderhandelt. De Iraakse en de Braziliaanse journalist werden zondag opgepakt in een rebellengebied in het westen.

Spaarpot Gaddafi

Muammar Gaddafi heeft tientallen miljarden dollars aan contant geld verborgen in de hoofdstad Tripoli. Dat schreef de krant The New York Times donderdag op basis van Amerikaanse en buitenlandse bronnen bij inlichtingendiensten

Gaddafi gebruikt het contante geld voor zijn strijd tegen opstandelingen die zich tegen zijn bewind hebben gekeerd. De buitenlandse tegoeden van de Libische leider zijn grotendeels bevroren. Maar volgens de inlichtingenbronnen is de spaarpot van Gaddafi groot genoeg om voorlopig „zijn leger, Afrikaanse huurlingen en politieke medestanders” mee te betalen.

Gaddafi heeft volgens de bronnen grote hoeveelheden Amerikaanse dollars, Libische dinars en andere valuta verzameld. Het geld zou onder andere bij de Libische Centrale Bank liggen.

Raad

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Alain Juppé heeft er donderdag bij zijn Europese collega’s op aangedrongen om in gesprek te gaan met de door Libische rebellen opgezette Nationale Libische Raad. „We slaan dezelfde weg in door te zeggen dat kolonel Muammar Gaddafi in diskrediet is geraakt, hij moet vertrekken en we moeten een dialoog aangaan met de nieuwe Libische vertegenwoordiging”, stelde Juppé na een gesprek met zijn Duitse ambtsgenoot Guido Westerwelle.

Frankrijk erkende de Nationale Raad eerder op de dag als „enige legitieme vertegenwoordiging van het Libische volk”. President Nicolas Sarkozy sprak voordat hij overging tot erkenning met afgevaardigden van de raad. De Libische delegatie sprak eerder al met EU-buitenlandchef Catherine Ashton, maar zij besloot de raad nog niet te erkennen.

Libisch verzet

Het Libische verzet verwelkomt het besluit van de Franse regering om de Libische Nationale Raad als enige legitieme vertegenwoordiger van het Noord-Afrikaanse land te erkennen. Dat zei een woordvoerder van het orgaan donderdag.

De zegsman riep andere Europese landen op het voorbeeld van Frankrijk te volgen.

Rosenthal

Nederland is „verrast” door de Franse stap om de opstandelingen in Libië te erkennen. De Nederlandse regering staat daarin niet alleen. Dat verklaarde minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken donderdagmiddag in Brussel na informeel overleg met zijn EU-collega’s over de situatie in Libië en andere zuidelijke buurlanden van de unie. De bewindsman noemde een erkenning van de rebellen door Nederland „niet aan de orde.”

Topoverleg

In Brussel heeft donderdag en vrijdag topoverleg plaats over de situatie in Libië. Er wordt onder meer gesproken over het bevriezen van tegoeden, het instellen van een no-flyzone en het erkennen van de Nationale Raad.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie hebben donderdag in Brussel officieel ingestemd met nieuwe sancties tegen Libië. Over deze strafmaatregelen tegen vijf belangrijke financiële instellingen en een lid van het Gaddafi-regime was dinsdag al overeenstemming bereikt. Zij worden vrijdag van kracht.

De sancties zijn naar verluidt gericht tegen onder meer de Centrale Bank van Libïe en de Libische Investeringsautoriteit, die opbrengsten uit de Libische olie-export in het buitenland investeert.

De EU besloot eerder al tot sancties tegen de Libische leider Gaddafi en een kring van ruim twintig getrouwen, waaronder een bevriezing van tegoeden en een inreisverbod. Ook mag Libië niet van wapens worden voorzien.

Parlement

De EU moet betrekkingen aanknopen met de Nationale Libische Raad, die het verzet tegen Gaddafi vertegenwoordigt. Het Europees Parlement heeft daar donderdag in een resolutie op aangedrongen.

Het parlement dreigt hiermee in aanvaring te komen met Ashton. Die zei woensdag in Straatsburg dat erkenning van de Nationale Raad een zaak is van de lidstaten. Ashton is niet van plan daarover voorstellen te doen tijdens de EU-top.

Het Europarlement sprak zich ook uit voor het instellen van een no-flyzone in Libië, zodat Gaddafi zijn eigen bevolking niet meer kan bombarderen. Voor dat vliegverbod is wel een VN-mandaat nodig, aldus het Europarlement. Ook de Aabische Liga en Afrikaanse Unie moeten bij het besluit worden betrokken.