De leider van de in Turkije regerende AK-partij, Recep Erdogan, uitte in een interview met een lokaal tv-station felle kritiek op Denktash. „Ik ben niet voor voortzetting van het beleid dat de afgelopen dertig tot veertig jaar op Cyprus is gevoerd”, zei de leider van de Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling

Denktash is tegen het vredesplan dat de Verenigde Naties hebben uitgewerkt voor het sinds 1974 verdeelde eiland. Dat plan voorziet in een herenigd Cyprus, met twee deelstaten naar Zwitsers model. De Turks-Cyprioten, die nu ruim eenderde van het eiland in het noorden controleren, zouden een gedeelte moeten inleveren. Dat zou de terugkeer mogelijk maken van ongeveer 90.000 vluchtelingen van Griekse afkomst.

Turkije riep de internationaal niet erkende Turkse Republiek Noord-Cyprus uit in 1974 na een korte invasie. Die was een reactie op een militaire coup op Cyprus die de junta (militaire regering) in Griekenland had uitgelokt om het hele eiland bij Griekenland te kunnen voegen.

De Turks-Cypriotische leider heeft in een gesprek met Erdogan gezegd dat er over het herenigingsplan van de VN wel te praten valt. Maar hij zei erbij geen vertrouwen te hebben in de andere partij (de Grieks-Cyprioten). „De kwestie van vertrouwen moeten we erbuiten laten”, zei Erdogan. „Als we vinden dat erover te onderhandelen valt, moeten we erover onderhandelen. De kwestie Cyprus is niet een persoonlijke zaak van Denktash, maar de strijd om het bestaan van de hele bevolking”, aldus Erdogan.

Hij wees op de ongekend massale betoging van vorige week van ongeveer 30.000 Turks-Cyprioten voor een vredesakkoord met Grieks-Cyprus en voor het aftreden van Denktash. Erdogan zei dat de publieke opinie niet kan worden genegeerd.

De Turkse leider waarschuwde Denktash voor de gevolgen als er geen akkoord is voor 28 februari. De VN hebben Denktash en de Grieks-Cypriotische president Glafcos Klerides opgeroepen het voor die datum eens te worden, zodat een verenigd eiland in april het verdrag kan tekenen voor toetreding tot de Europese Unie in mei 2004. Zonder overeenkomst wordt alleen het Griekse deel uitgenodigd lid te worden, wat het vredesproces in gevaar zou brengen.

De uitlatingen van Erdogan geven aan hoe graag Turkije wil dat er een akkoord komt over Cyprus. Dat zou een sterke impuls kunnen geven aan de Turkse campagne om lid te worden van de Europese Unie, een van de belangrijkste ambities van Erdogan. Onlangs nog weigerde de EU een datum te noemen voor de start van besprekingen met Turkije over het lidmaatschap.

De Grieks-Cypriotische regering heeft de gewijzigde opstelling van Ankara over Cyprus verwelkomd. Tot nu toe steunde de Turkse regering steeds het Turks-Cypriotische leiderschap. „We zijn getuige van het begin van het post-Denktash-tijdperk”, zei de Grieks-Cypriotische minister van Buitenlandse Zaken, Yiannakis Kassoulides. „Hoe eerder Denktash zich dat realiseert en ontslag neemt, hoe beter”, zei hij.

Ook in het parlement van de Turkse Republiek Noord-Cyprus gaan steeds meer stemmen op voor het vertrek van Denktash. „Wij zien zijn vertrek als onderhandelaar als een basisvoorwaarde voor succesvolle besprekingen met de Grieks-Cyprioten”, zei oppositieleider Mehmet Ali Talat na een ontmoeting met de Turks-Cypriotische leider. Een andere politicus van de oppositie, Huseyin Angolemli, zei Denktash te hebben gevraagd op te stappen als onderhandelaar, omdat zijn mensen niet meer achter hem staan.

Onderhandelingen op commissieniveau tussen beide delen van Cyprus staan voor dinsdag gepland. De speciale VN-gezant voor Cyprus, Alvaro de Soto, wordt daarbij verwacht op 13 januari, na bezoeken aan Athene en Ankara.