ElBaradei werpt zich op als hervormer
CAIRO (ANP) – De diplomatieke en in westerse pakken gestoken Egyptenaar Mohammed ElBaradei is voor velen de hoop op wezenlijke en westerse hervormingen in de door overbevolking, werkloosheid, corruptie, repressie, extremisme en woningnood geplaagde staat. Hij heeft gezegd bereid te zijn een overgangsregering te leiden die het land weer op de rails zet.
Ondanks zijn internationale staat van dienst en een Nobelprijs voor de Vrede is hij nog relatief onbekend in Egypte, mede omdat hij veel in Wenen is waar hij zich als IAEA-man vestigde. Maar in de huidige politieke sfeer en met de huidige media kan daar in Egypte snel verandering in komen.
Zondag kreeg hij in ieder geval een warm onthaal op het Tahrir-plein in Caïro, waar tienduizenden betogers het aftreden eisen van president Hosni Mubarak. Eerder werd duidelijk dat ElBaradei voorlopig kan rekenen op de steun van de belangrijkste oppositiebewegingen in Egypte, waaronder de Moslimbroederschap.
Mohammed El-Baradei werd in 1942 geboren in Cairo. Hij studeerde er rechten en later internationaal recht in New York. In 1964, twaalf jaar nadat militairen de macht hadden gegrepen, begon ElBaradei bij het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken aan een baan. Twintig jaar later ging hij naar het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) in Wenen. Daarvan werd hij in 1997 de baas.
De Verenigde Staten konden niet erg goed met hem opschieten, vooral als het over verstopte massavernietigingswapens ging, maar ze steunden hem toch in voldoende mate om tot drie keer tot toe tot chef van het in 1957 opgerichte agentschap te worden benoemd. Het IAEA is ook bekend als „de nucleaire waakhond” van de Verenigde Naties. In februari 2003 verklaarde de Egyptische diplomaat onomwonden dat er geen bewijs was voor het bestaan van massavernietigingswapens in Irak. Hij veroordeelde daarmee het beleid van Washington en Londen en de oorlog die ze ontketenden.
In oktober 2005 kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede. De prijs ging voor de helft naar het agentschap. Na de wrijvingen over Irak kwam ElBaradei in conflict met de VS over Iran en Noord-Korea. Hij hekelde de dubbele standaard van landen die nucleaire wapens hebben, maar tegelijk andere landen af te houden van die wapens. In 2009 november 2009 legde hij zijn functie neer.