Chaos in Egypte, ElBaradei: Mubarak moet weg
CAIRO (ANP/RTR/AFP) – Voor de zesde achtereenvolgende dag zijn zondag tienduizenden Egyptenaren de straat op gegaan om te protesteren tegen president Hosni Mubarak. Mohamed ElBaradei, door de oppositie naar voren geschoven om met het gehate bewind te onderhandelen, eiste dat Mubarak ‘vandaag’ nog aftreedt. Hij sloot zich zondagavond aan bij de betogers in het centrum van Caïro.
Volgens de Arabische nieuwszender al-Jazeera zijn al meer dan 150 mensen om het leven gekomen sinds de onlusten dinsdag begonnen. Het leger trad zondag in eerste instantie intimiderend op, maar zegde later toe niet te zullen ingrijpen tegen de betogingen. Zo vlogen zondagmiddag, vlak voor het ingaan van de avondklok, straaljagers en legerhelikopters laag over de binnenstad van Caïro. De betogers reageerden opstandig op het machtsvertoon. Zij bleven luidkeels leuzen scanderen tegen Mubarak. „Ze proberen ons bang te maken, maar wij zijn niet bang”, zei een demonstrant tegen al-Jazeera. Enkele uren later zegde een legerleider toe geen geweld te gebruiken tegen de massale betoging.
De streng islamitische Moslimbroederschap en andere oppositiebewegingen in Egypte hebben zondag ElBaradei naar voren geschoven om te onderhandelen met het regime over een uitweg uit de diepe politieke crisis. Dat heeft Essam el-Eryan, een prominent Moslimbroeder, zondag gezegd tegen Arabische media. De Moslimbroederschap is de grootste politieke en sociale beweging in Egypte. Officieel is de islamitische groepering al decennia verboden, maar ze veroverde in 2005 een vijfde van de zetels in het parlement door met onafhankelijke kandidaten toch aan verkiezingen mee te doen.
Nobelprijswinnaar ElBaradei, die jarenlang leiding gaf aan het VN-atoomagentschap IAEA, keerde donderdag terug naar Egypte om een rol te spelen in het verzet tegen Mubarak. Hij geldt als een seculier en gematigd politicus. In een vraaggesprek met de Amerikaanse nieuwszender CNN eiste hij zondag het onmiddellijke aftreden van Mubarak: „Hij moet vandaag vertrekken, gevolgd door een soepele overgang naar een regering van nationale eenheid, gevolgd door alle maatregelen voor vrije en eerlijke verkiezingen.”
Vooral onder jongeren in Egypte heerst grote onvrede over de hoge werkloosheid, de lage levensstandaard van grote delen van de bevolking, de corruptie en het gebrek aan vrijheid en democratie. Behalve in Caïro werd dit weekeinde ook opnieuw in Alexandrië, Suez en tal van andere steden geprotesteerd.
Behalve van politiek protest is er ook sprake van plunderingen en aanvallen op gevangenissen. Cipiers bleven niet op hun post bij gevangenissen, waardoor tientallen gedetineerde leden van het Moslimbroederschap konden ontsnappen.
Vertwijfelde Egyptenaren hebben burgerwachten gevormd om hun huizen en bezittingen te beschermen tegen plunderaars. Jongemannen en conciërges bewapenden zichzelf met messen en stokken om aanvallers af te slaan. Die treden geregeld op in grote groepen van dertig tot tweehonderd man. Plunderaars hebben zaterdag ook ziekenhuizen aangevallen in Caïro.