Barak weg; huiswerk voor Arbeidspartij Israël
JERUZALEM – Na het vertrek van Ehud Barak uit de Arbeidspartij hebben de achterblijvers de taak te voorkomen dat de partij verder afbrokkelt. De definitieve ondergang van de nestor onder de Israëlische politieke partijen is niet langer denkbeeldig.
De Arbeidspartij verwachtte bijna twee jaar geleden als deelnemer aan de regeringscoalitie dat Likudleider Benjamin Netanyahu door zou gaan met het vredesproces. Aanvankelijk leek dat ook te gebeuren. Netanyahu kondigde in juni 2009 in een toespraak aan dat hij vóór de oprichting was van een Palestijnse staat naast Israël, mits er aan een aantal voorwaarden zou worden voldaan.
In de loop van de tijd raakten echter velen in de partij diep teleurgesteld. Van het vredesproces kwam niets terecht. De Palestijnen weigerden met Israël te praten als de bouwstop in de Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever niet zou worden voortgezet, maar Netanyahu weigerde de tien maanden lange bevriezing waarmee hij eerst akkoord ging, te verlengen.
De regering leek steeds meer in de schaduw te komen van de minister van Buitenlandse Zaken, Avigdor Lieberman van Yisrael Beiteinu. Die zorgde met zijn cynische uitspraken over het vredesproces meerdere keren voor opschudding.
Intussen maakten de Palestijnen van de politieke impasse gebruik en zochten ze internationale erkenning voor hun op te richten staat, op basis van de grenzen van vóór 1967. Israël leed onder Netanyahu zware imagoschade.
Mét de politieke stagnatie kwam de regeringsdeelname van de dertien Knessetleden van de Arbeidspartij op losse schroeven te staan. Knessetleden en gewone leden van de Arbeidspartij drongen er bij Barak op aan de coalitie van Netanyahu te verlaten. Vorig jaar trad Knessetlid Ophir Pines-Paz af. Hij beschuldigde zijn partij ervan haar waarden te hebben verloochend. Zijn integriteit stond hem niet langer toe voor de partij in de Knesset te blijven. Vorige week zei Knessetlid Daniel Ben-Simon dat hij de Arbeidspartij de rug wilde toekeren en een eigen partij wilde oprichten.
Het vertrek van de Arbeidspartijministers Isaac Herzog, Avishai Braverman en Eliahu Ben-Eliezer kwam evenmin onverwacht. De drie voorspelden eerder deze maand al dat hun partij deze winter of in het voorjaar de coalitie zou verlaten. „De tijd is gekomen”, aldus Herzog, „om te stoppen met onszelf voor te liegen en de regering te verlaten die ons op een doodlopende weg heeft gevoerd en ons Avigdor Lieberman heeft opgedrongen, mét zijn partij en haar onacceptabele racistische koers die onze democratie bedreigt.” Volgens Ben-Eliezer zou de Arbeidspartij niets meer te zoeken hebben in de regering.
De vraag is waarom Ehud Barak en de vier Knessetleden die hem trouw bleven, niet alleen opstappen, maar ook een eigen partij, Atzmaut (Onafhankelijkheid) oprichtten. De officiële reden is dat er hoop blijft bestaan op herleving van de vredesonderhandelingen. Maar een andere uitleg is dat Barak graag minister van Defensie wil blijven. Hij en Netanyahu zijn het in veel zaken op het gebied van de veiligheid met elkaar eens.
De aftredende ministers zeggen dat ze zich nu zullen wijden aan de wederopbouw van de partij. De eerste taak die ze hebben is de acht parlementariërs van de Arbeidspartij bij elkaar te houden. Ben-Simon heeft al laten weten dat er nu geen reden meer is om de Arbeidspartij te verlaten. Een verdere versplintering brengt de ondergang van deze oude politieke partij.