Consensus over resolutie inzake Irak nog ver weg
Het ziet er niet naar uit dat er op korte termijn consensus komt binnen de VN-Veiligheidsraad over opheffing van de economische sancties tegen Irak. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, zei vrijdag tijdens zijn bezoek aan Duitsland dat er „binnen enkele dagen of weken overeenstemming kan zijn.”
Hij kreeg bijval van de Duitse bondskanselier Schröder, maar Rusland, Frankrijk en China reageren tot nu toe terughoudend. De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Fedotov, zei vrijdag na een onderhoud met een hooggeplaatste Chinese functionaris dat beide landen blij zijn dat er in het nieuwe Amerikaanse voorstel voor een Irak-resolutie meer ruimte voor de Verenigde Naties is weggelegd.
Fedotov voegde hier echter aan toe „dat er meer serieuze wijzigingen noodzakelijk zijn.” De Franse minister van Buitenlandse Zaken, De Villepin, zei later dat het Amerikaanse resolutievoorstel voor verbetering vatbaar is.
Rusland maakt zich vooral zorgen over het Amerikaans-Britse beheer van de Iraakse olievelden. Irak heeft nog een schuld van 8 miljard dollar bij Rusland uitstaan en Moskou vreest dat de VS geen rekening houden met de Russische oliebelangen in Irak.
Verder vinden de Russen, Fransen en Chinezen dat de VN-wapeninspecteurs eerst hun werk in Irak moeten afmaken, en dat opheffing van de sancties moet afhangen van het oordeel van die inspecteurs. Ook vinden de drie landen dat de rol van de VN, in het bijzonder het mandaat van een toekomstige VN-gezant, te vaag is geformuleerd in de ontwerpresolutie.
Overigens heeft VN-baas Annan de hoge commissaris voor de mensenrechten, de Braziliaan Sergio Vieira de Mello, in gedachten als eventuele VN-gezant. Dat is vernomen van welingelichte bronnen binnen de VN. De gezant moet de nog vast te leggen taken van de VN in Irak coördineren en zal daarbij intensief samenwerken met de Amerikanen en de Britten.
De Mello werkt al meer dan dertig jaar voor de volkerenorganisatie en heeft zich vooral verdienstelijk gemaakt tijdens de VN-vredesmissie in Oost-Timor. De VS zouden volgens dezelfde bronnen binnen de VN bereid zijn in te stemmen met de benoeming van De Mello.
Duitsland, dat net als Frankrijk, China en Rusland fel gekant was tegen de Amerikaanse aanval op Irak, lijkt minder moeite te hebben met het huidige resolutievoorstel van de VS. Bondskanselier Schröder zei na een ontmoeting met minister Powell in Berlijn dat hij voorstander is van een snelle opheffing van de sancties tegen Irak.
Toch gaf hij in hun gezamenlijke persconferentie niet aan of Duitsland, momenteel lid van de Veiligheidsraad, ook daadwerkelijk voor het Amerikaanse voorstel zal stemmen. Het bezoek van Powell aan Duitsland was vooral bedoeld om de verstoorde relatie tussen beide landen te herstellen.
Powell presenteerde Duitsland na afloop vooral als een „vriend en een geallieerde.” Hij dankte Schröder ook nadrukkelijk voor de Duitse steun bij de militaire operaties op de Balkan en in Afghanistan en voor de steun in de strijd tegen het internationale terrorisme.
Ondanks de lovende woorden over en weer lijkt de lucht tussen Duitsland en de VS nog niet geklaard. Powell zei voor de Duitse zender ZDF dat er waarschijnlijk geen persoonlijk onderhoud komt tussen Schröder en de Amerikaanse president Bush tijdens de bijeenkomst van de G-8-landen in juni in Frankrijk.