Dat blijkt uit het jaarverslag van de rechtspraak over 2002. Het is het eerste gezamenlijke jaarverslag van alle rechtsorganen in Nederland.

Vorig jaar werden in totaal 1.583.000 zaken afgehandeld. De stijging is hoger uitgevallen dan aan het begin van 2002 was beraamd en is vooral terug te zien bij de sectoren vreemdelingen, belasting en kanton. Bij de rechtbanken is het aantal zaken bij de meervoudige strafkamer met 5 procent achtergebleven bij de verwachting.

De rechtspraak in Nederland had vorig jaar te maken met een tekort van ruim 7,5 miljoen euro, op een begroting van iets meer dan 649 miljoen euro. Dat heeft onder andere te maken met de uitbreiding van het aantal strafkamers.

Verder blijkt uit het jaarverslag dat het ambt van rechter en raadsheer enorm in trek is. Vorig jaar toonde een recordaantal van 314 juristen belangstelling voor de functie, een stijging van ruim 30 procent ten opzichte van voorgaande jaren. In totaal werkten in 2002 ongeveer 7500 mensen bij de gerechten, het jaar ervoor waren dat er zo’n 6700.

Ook wordt steeds meer gebruikgemaakt van een bemiddelaar, alvorens naar een rechter te stappen. In 2000 startte het project ”Mediation naast Rechtspraak”, waardoor partijen bij vijf rechtbanken en een gerechtshof hun conflict alsnog zelf kunnen oplossen met hulp van een bemiddelaar. Vorig jaar is in ruim 1200 zaken voor deze oplossing gekozen.

Een van de doelstellingen voor de komende jaren is om de doorlooptijd van rechtszaken te bekorten. Dat kan echter alleen als de komende regering voldoende geld uittrekt voor de rechtspraak in Nederland. Volgens de Raad voor de Rechtspraak zijn de Nederlandse doorlooptijden vergeleken met landen met een overeenkomstig rechtsstelsel overigens niet lang.

De Raad voor de Rechtspraak maakt zich grote zorgen over de financiën. Het veiligheidsprogramma van het demissionaire kabinet slaat de rechterlijke macht financieel gezien over, terwijl het programma tot een forse toename van het aantal strafzaken zal leiden. Opgeleid personeel kan niet aangenomen worden, aldus A. van Delden, voorzitter van de raad, bij de presentatie van het jaarverslag gisteren.

Van Delden is ook bezorgd dat volgens het Veiligheidsprogramma veel meer zaken zelfstandig door het Openbaar Ministerie (OM) moeten worden afgedaan. „Dat trekt een zware wissel op het OM en het is de vraag of het dat kan waarmaken”, aldus Van Delden. „Ik vind het een gevaarlijke ontwikkeling.”