Anderhalf jaar geleden nam Kees –hij heet in werkelijkheid anders– de stap naar zelfstandigheid. De nu 21-jarige timmerman was al vanaf zijn 16e bij dezelfde baas, een relatief kleine aannemer, gespecialiseerd in verbouwingen. „Ik begon er na het vmbo, in een combinatie van leren en werken. Vier dagen werken en eentje naar school. Eerst deed ik de primaire opleiding, later werd ik voortgezet timmerman. Meestal waren we bezig met verbouwingen, maar we zijn ook wel verhuurd aan een ander bedrijf voor de bouw van onder meer een nieuwe woning. Meer ervaring deed ik op bij het plaatsen van een flinke hal. Werk was er altijd genoeg voorhanden.”

In de avonduren en op zaterdag raakte hij betrokken bij verschillende handje contantje betaalde klusjes. Dat begon met een dakraam bij een kennis. Later plaatste hij een dakkapel en daarna volgde een heuse verbouwing. „Toen heb ik voor de eerste keer tegels gezet, zowel vloer- als wandtegels.” Ten diepste is dat zijn vak niet, beseft hij. Het timmermanshart blijft kloppen. „Ik vind een kapconstructie veel leuker.”

De klussen in zijn vrije tijd leverden hem aanvankelijk 10 en later 12,50 euro per uur op. „Als je het vergelijkt met het werk bij je baas, schiet je er niet zo veel mee op, het is vooral de klant die ervan profiteert. Het is natuurlijk wel een extra.”

De overstap naar het zzp-bestaan was voor hem een beetje een ontsnappingsroute. „Ik had het bij mijn baas niet meer zo naar mijn zin. Ook wilde ik wel iets meer salaris. Ik verdiende 1250 euro per vier weken, maar wilde doorgroeien naar 1350. Dat gaf wat wrijving. Mijn baas gebruikte de crisis als argument om het loon niet te verhogen. Ik vond dat hij daarvan wel een beetje profiteerde.”

Solliciteren had geen resultaat, vooral door de verslechterende omstandigheden in de bouw. „Toen bedacht ik dat ik net zo goed voor mezelf zou kunnen beginnen. Ik had op dat moment al wel verkering, maar verder geen belangrijke verplichtingen.”

Kees stapte naar de Kamer van Koophandel, schreef zich in en kondigde bij zijn werkgever zijn vertrek aan. „Je moet natuurlijk wel flink achter werk aan zitten.” Hij belde verschillende aannemers, sprak contacten aan en kon zich tijdens zijn startperiode ook nog eens vijf weken lang aan zijn vroegere werkgever verhuren. „Ik ben bewust laag begonnen, met 25 euro per uur. Nu hanteer ik vaak een bedrag van 27,50. Ik wil naar 30 tot 35 euro toe.”

De administratie vergde aanvankelijk enige inspanning. „Een familielid heeft voor mij een boekhoudprogramma ontworpen. Nu werkt dat prima, ik stop er zelf de cijfers in en alles rolt er bijna vanzelf uit. Ik heb in het begin ook vaak advies van bekenden gevraagd als het ging om het schatten van werk bij het maken van offertes.”

De eerste jaren profiteert de zzp’er van extra belastingkorting op de eerste verdiende 10.000 euro. „Ik investeer flink in duur gereedschap. Verder ben je veel kwijt aan schaven, zaagbladen, dat soort dingen. Ik heb geen privéauto meer nodig en rijd nu in een wagentje dat ik zakelijk kan afschrijven.”

Hij wil geheel van het zwartwerken af. „Je schiet er niets mee op. Door mijn investeringen betaal ik al bijna geen belasting. Bovendien heb ik trouwplannen. Voor de aanschaf van een eigen huis moet je goede cijfers kunnen laten zien. Een derde reden is dat de Belastingdienst zelfstandigen eens in de zoveel tijd controleert. En dan wil ik niet liegen. Dat is tegen mijn principe”, aldus de bij de Gereformeerde Gemeenten aangesloten timmerman.

Klussen door een werknemer in loondienst ligt volgens hem toch wat anders. „Dan wordt er door de belasting niet naar gevraagd. Als je het opgeeft, werk je in feite voor niets.”

Soms is het lastig, geeft hij toe. „Regelmatig word je gevraagd of je niet half-om-half wil doen. Ik heb tot nu toe de boot afgehouden.” Voor een familielid heeft hij recent een lager tarief gehanteerd, „Wel wit.”

Aan werk heeft het Kees nog niet ontbroken. „De meeste uren ben ik actief geweest voor verschillende aannemers, opnieuw vooral in verbouwingen. „Ik heb er de afgelopen jaren wel acht of negen gehad waaraan ik me tijdelijk verhuurd had.” Het aantal particuliere klussen was beduidend minder. „Dit jaar heb ik daar tot nu toe een week of zes aan besteed.” Doorgaans maakt hij veertig tot vijftig uur per week, incidenteel loopt het op tot zeventig uur.

Hij denkt niet dat de grote aannemers, die kampen met onvoldoende werk als gevolg van de malaise rond de grote nieuwbouwprojecten, zich snel op het terrein van de verbouwingen zullen begeven. „Ze kennen de klant niet.”

Toch zijn er signalen dat de prijzen onder druk staan. „Pas had ik een keurige offerte van ruim 3700 euro gemaakt en dan en dan zie je dat een ander het doet voor 1500 euro. Hoe dat kan is een raadsel. Vermoedelijk wordt er dan op het materiaal bezuinigd.”

Hij maakt zich geen grote zorgen. „Eén keer heb ik op het punt gestaan me een tijdje aan een loonbedrijf te verhuren. Die oplossing heb ik achter de hand als er helemaal geen ander werk meer zou zijn. Maar dat kan altijd nog. Je moet wat doen om deze wat lastige tijd door te komen.”

Dit is het vijfde deel in een serie over zwartwerk. Woensdag deel 6.