Roger Pauly is zichtbaar geïrriteerd. De voorzitter van de Belgische Gezinsbond voerde talloze gesprekken met besturen van politieke partijen, gaf lezingen op partijcongressen en lanceerde diverse mediaoffensieven. Desondanks speelde het gezin nauwelijks een rol in de aanloop naar de algemene verkiezingen die aanstaande zondag zullen worden gehouden.

„In elk politiek programma staan natuurlijk onderwerpen en voorstellen die het gezin betreffen. In ieder waardenonderzoek staat het gezin bovenaan”, zegt Pauly in zijn kantoor in Brussel. „Maar de media schenken daar nauwelijks aandacht aan en de politici maken er geen thema van in hun campagne. En wat nog erger is: ik zie uiteindelijk niets van die prachtige beleidsvoornemens in de regeringspraktijk terug. Dat verwijt ik de politiek in hoge mate.”

Na zaterdag lijkt daar enige verandering in te zijn gekomen. De Gezinsbond legde tijdens zijn congres in Gent een eisenpakket met 140 maatregelen op tafel. Variërend van een verhoging van de kinderbijslag tot gratis onderwijs en belastingverlaging voor gezinnen met kinderen. Maar voorzitter Pauly kwam ook met een lijstje immateriële voorstellen: verbeter de kwaliteit van het gezinsleven, roep de commercialisering van de kindermedia een halt toe en geef ouders de ruimte als ze kinderen willen.

Vooral dat laatste is hard nodig, stelt Pauly. „Het aantal geboorten is nog altijd lager dan de kinderwens. Dat is in de meeste Europese landen het geval, maar zij hebben veel meer specifieke regelingen om het gezin te steunen. Frankrijk heeft onlangs een kinderplan gelanceerd waarmee 1,2 miljard euro is gemoeid. Ook in Duitsland is het beleid nadrukkelijk op jonge gezinnen gericht. Hier is de afgelopen jaren niets gebeurd. We hebben ons beperkt tot het invoeren van de verplichte EU-regelgeving op dit gebied. Het ouderschapsverlof bedraagt hier bijvoorbeeld exact het Europese minimum van drie maanden.”

Voor een deel verklaart de Gezinsbond-voorzitter de Belgische situatie door het feit dat het land geen minister voor Gezinszaken kent. „Onderwerpen die het gezin betreffen vallen nu onder het departement Welzijn. Het is voor het eerst dat we geen ministerie hebben dat zelfs in de benaming het woord gezin voert.”

Verder bestaat volgens Pauly binnen de huidige regeringspartijen openlijke weerstand tegen de standpunten van de bond. „Naar mijn idee is dat nog steeds een nasleep van de emancipatie van de vrouw. Als de moeder naar de haard terugkeert, ziet de politiek dat als een belemmering van de emancipatie. Wij pleiten helemaal niet voor een terugkeer naar de haard. Wij zeggen slechts: Als mensen kinderen willen, moet de overheid de mogelijkheden daartoe bieden.”

Op het individuele vlak is het vaak een kwestie van economische oorzaken, meent Pauly. „Moeders kunnen hun werk nu eenmaal moeilijk met een gezin combineren. Het begrip ”huisman” is inmiddels wel ingeburgerd, maar moet in de praktijk nog groeien. Ook kinderopvang is niet naar behoren geregeld. Daardoor moeten veel vrouwen dagelijks op hun tenen lopen. Bovendien spelen de kosten die het krijgen van kinderen en het onderhouden van een gezin met zich meebrengen natuurlijk ook een rol.”

„Anderzijds is het ook een maatschappelijke kwestie”, vervolgt de Vlaamse voorzitter. „Het gezin en gezinswaarden staan op de helling. Het individualisme neemt hand over hand toe. Iedereen wil er slechts uit halen wat in zijn of haar leven past. Dat leidt tot een enorm gevoel van eenzaamheid en onveiligheid. En dat terwijl het gezin de hoeksteen van de samenleving is, het model voor de ideale samenleving. Het gezin staat voor waarden als solidariteit en geborgenheid die absoluut noodzakelijk zijn voor een stabiele maatschappij.”

Toch zijn er in de afgelopen jaren ook goede dingen voor het gezin gebeurd, erkent Roger Pauly. De bond speelde een grote rol bij de verhoging van kinderbijslag voor gehandicapte kinderen en het opschroeven van de vergoeding voor kinderopvang. Politieke partijen hebben de voorzitter uitgenodigd om na de verkiezingen om de tafel te gaan zitten om te praten over hun gezinsbeleid.

Er moet nog veel gebeuren, waarschuwt Pauly. Vandaar de 140 maatregelen die de Gezinsbond in Gent presenteerde. De voorstellen liegen er niet om. Een verdrievoudiging van de kinderbijslag en ouderschapsverlof van minimaal een jaar. Verder pleit de bond ervoor gezinszaken uit de sociale zekerheid te halen en naar de afzonderlijke gemeenschappen Vlaanderen en Wallonië over te hevelen.

Pauly heeft zijn vergaande plannen naar eigen zeggen niet doorgerekend. „Ik laat mijn standpunten niet van de haalbaarheid, van geld of van de politiek afhangen, maar van de noodzakelijkheid. Ik vertel de politiek hoe het naar ons idee zou moeten zijn.”

Neemt de politiek Roger Pauly dan nog wel serieus, zeker in deze tijd van economische neergang? „De economie is altijd een golfbeweging. De regering wil graag het aantal actieven opvoeren, onder andere om de vergrijzing tegen te gaan. Dat kan simpelweg alleen als er kinderen worden geboren. De politiek moet prioriteiten stellen. Het gezin is de bouwsteen van alles. Het gezin is niet alleen nodig voor het instandhouden van het leven maar ook voor het doorgeven van fundamentele normen en waarden. Daar moet de overheid in investeren.”