De Amerikaanse aanval op het al vijf jaar durende Europese moratorium op genetische modificatie zal nieuwe druk leggen op de politiek gevoelige relaties tussen de VS en de EU. In januari was de regering-Bush al van plan om de WTO in te schakelen, maar de felle ruzie met Duitsland en Frankrijk over Irak veroorzaakte vertraging.

De Amerikaanse regering staat onder grote druk van onder meer de agrarische sector om het verbod aan te pakken. In de VS is het verbouwen van bijvoorbeeld biotechsoja en -maïs al heel normaal, in Europa wordt het beschouwd als ’Frankenstein-voedsel’.

De Amerikaanse permanente handelsvertegenwoordiger, Robert Zoellick, zei dinsdag dat de VS de steun hebben van grote landbouwexporteurs als Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en Argentinië. Dit zijn ook de landen die binnen de WTO het protectionistische landbouwbeleid van de EU aanvechten.

De stap naar de WTO betekent dat de strijdende partijen met elkaar moeten gaan praten over de kwestie. Zestig dagen nadat de klacht is ingediend, kunnen de klagers de geschillencommissie van de WTO aan het werk zetten om te onderzoeken of het moratorium in strijd is met internationale handelsregels.

Zoellick is ervan overtuigd dat het Europese verbod op nieuwe genetisch gemodificeerde producten in strijd is met de WTO-regels. „Wij hebben vijf jaar lang geduldig gewacht op actie van de EU om conform de regels te handelen en aanbevelingen van de Europese Commissie over te nemen.”

De Europese Commissie betreurde gisteren het besluit van de VS. Een woordvoerster noemde het „onnodig” omdat de EU een duidelijk, transparant en niet-discriminerend systeem kent voor het toelaten van genetisch gemodificeerde organismen.

De handelsrelaties tussen de VS en de EU waren de afgelopen jaren al verslechterd door enkele hevige conflicten over Europese importrestricties op bananen en rundvlees en Amerikaanse belastingvoordelen voor exportbedrijven. In het laatste geschil kreeg de EU vorige week toestemming om voor 4 miljard dollar sancties te heffen op Amerikaanse producten.

De Europese Commissie zei te hopen dat het nieuwe geschil niet de WTO-onderhandelingen over verdere liberalisering van de wereldhandel zullen beïnvloeden. Deze besprekingen verlopen al enkele maanden moeizaam omdat onder de 146 lidstaten van de WTO overeenstemming ontbreekt over minder overheidsbescherming van de landbouwsector en over het verstrekken van goedkope medicijnen aan de armste landen. Deze maand staat ook hervorming van het geschillenbeslechtingssysteem op het programma.