De parlementaire raad van de Raad van Europa nam gisteren een rapport aan van de Zwitserse parlementariër Dick Marty waarin de betrokkenheid van de premier bij de orgaanhandel aannemelijk wordt geacht.

Thaci stond in de jaren negentig tijdens het conflict met het regime van Milosevic aan het hoofd van de politieke tak van het Kosovaars bevrijdingsleger, het UCK. In haar memoires uitte Carla Del Ponte, voormalig aanklager bij het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag, ook al de beschuldiging dat het UCK betrokken was bij orgaanhandel.

Het tribunaal ging echter nooit tot vervolging over, omdat de strafbare feiten in Albanië zouden zijn gepleegd. Bovendien gaf de internationale gemeenschap volgens de schrijvers van het rapport de voorkeur aan de veiligheid van Kosovo boven het vervolgen van UCK-commandanten. Velen van hen hadden inmiddels belangrijke posities in de Kosovaarse politiek.

Wat gebeurde er? In de chaos na het conflict in Kosovo zou het UCK Servische burgers en van collaboratie verdachte Albanezen hebben gekidnapt. De ontvoerde personen werden door UCK-strijders omgebracht en vervolgens in Albanië van hun organen ontdaan.

Volgens het onderzoeksrapport zijn er sterke aanwijzingen dat de Drenica Groep, een splinterafdeling binnen de UCK onder leiding van Thaci, nauwe banden heeft met criminele netwerken in Albanië, die zich zouden bezighouden met de handel in organen. Rapporteur Marty baseerde zich onder andere op militaire inlichtingen van de NAVO.

Saillant detail is dat op de dag van vandaag Kosovo wordt genoemd rond de orgaanhandel. De EU-missie in Kosovo doet momenteel strafrechtelijk onderzoek naar deze zaak. Twee maanden geleden werd in deze zaak een vooraanstaande Kosovaarse arts gearresteerd.

De maffiose praktijken kwamen aan het licht toen in 2008 iemand uit Turkije op het vliegveld van de Kosovaarse hoofdstad Pristina vlak voor vertrek onwel werd. Het bleek dat hij kort daarvoor was geopereerd en lichamelijk niet in staat was om te vliegen. De man was naar Kosovo gekomen om tegen betaling zijn nier af te staan.

In totaal zijn door de Rule of Law-missie –een programma van de Europese Unie– negen mensen in deze zaak als verdachte aangemerkt, onder wie zes uit Kosovo zelf. Het gaat dan om verschillende artsen, die ook werkten voor het ministerie van Gezondheidszorg en de OVSE-missie in Kosovo. Vaak waren deze mensen tijdens het Servische conflict eind jaren negentig ook actief voor het UCK.

De opgerolde criminele organisatie richtte zich op mensen in acute financiële nood uit landen zoals Rusland, Moldavië en Turkije. Bij een inval in een privékliniek in Kosovo werd een patiënt uit Israël aangetroffen die hier een nier had ontvangen.

Vooralsnog is niet duidelijk wat de politieke consequenties voor Thaci zijn. Duidelijk is wel dat het rapport van de Raad van Europa een schok in Kosovo heeft veroorzaakt. De tijd van straffelosheid voor misdaden lijkt ook voor Kosovaarse Albanezen definitief voorbij te zijn.