Het Scandinavische land bleef tot nu toe gevrijwaard van aanslagen zoals die op de treinen in Madrid in 2004 en de aanslag op de metro en een bus in Londen van 2005. De gebeurtenissen in Stockholm die alleen het leven van de dader eisten, zetten de tot voor kort zorgeloze Zweden aan het denken.

De eerste explosie veroorzaakte paniek in de drukke straat Drottninggatan. Een auto met gasflessen vloog in brand, maar een grote ontploffing bleef uit. Twee mensen raakten hierdoor lichtgewond. Driehonderd meter verderop probeerde een man zich naar alle waarschijnlijkheid op te blazen. De Zweedse krant Aftonbladet meldde dat de man pijpbommen bij zich had en een rugzak met spijkers. Slechts een van de explosieven kwam tot ontploffing. Volgens getuigen had de dode man alleen verwondingen rond zijn buik en werden omliggende winkels niet beschadigd.

Ongeveer tien minuten voor de auto in vlammen opging en de man zichzelf probeerde op te blazen, ontving het Zweedse persbureau TT een dreigmail. „Nu zullen jullie kinderen, dochters en zusters sterven zoals onze broeders en zusters sterven.” De afzender refereerde aan de Zweedse militaire aanwezigheid in Afghanistan en een controversiële spotprent door de Zweedse kunstenaar Lars Vilks, waarin de profeet Mohammed werd afgebeeld met het lichaam van een hond. Het is echter nog niet duidelijk wie de dreigmail verstuurde.

De omgekomen man, die officieel nog niet is geïdentificeerd, is waarschijnlijk afkomstig uit het dorp Tranas bij de stad Jönköping. Het gezin van de man wordt dusdanig bedreigd dat de politie overweegt de familie te beschermen. Het gezin kwam in de jaren negentig uit Irak naar Zweden.

Op zijn Facebooksite zou de vermoedelijke dader zich vaker extreem hebben uitgelaten, meldden Zweedse media. Vermoedelijke aanhangers van zijn ideeën hebben op de Facebookpagina inmiddels steunbetuigingen achtergelaten voor wie ze „een martelaar” noemen.

Intussen wordt druk gespeculeerd over de aard van de aanslagpogingen. Een Zweedse terrorisme-expert zei dat de dubbele poging nooit door iemand alleen gedaan kon zijn. De belangrijkste woordvoerder van de Zweeds-islamitische gemeenschap Abd al Haqq Kielan, zei zondag juist dat de man waarschijnlijk alleen opereerde. „Het lijkt erop dat jonge dader als solist optrad. Een zelfmoordaanslag is uitdrukkelijk verboden in ons geloof.”

De Zweedse inlichtingendiensten onderzoeken verbanden tussen de verdachte en het buitenland. Zowel de perssecretaris van de nationale veiligheidsdienst Säpo als justitieminister Beatrice Ask bevestigden tegen journalisten dat ze in contact staan met buitenlandse collega’s over wat officieel nog altijd niet meer dan „een mogelijk terroristische” aanslag is.