In 2006 onderzoeken Gedeputeerde Staten (GS) van Utrecht welke herindeling in het westelijke deel van de provincie mogelijk is. Zij komen tot drie varianten: het samenvoegen van Abcoude (9000 inwoners), Breukelen (15.000) en Loenen (8000), van De Ronde Venen (34.000) en Abcoude enerzijds en van Breukelen, Loenen en het Noord-Hollandse Wijdemeren (23.000) anderzijds, óf van Abcoude en De Ronde Venen enerzijds en Breukelen, Loenen en Maarssen (40.000) anderzijds.

Verschillende visies buitelen daarna over elkaar heen. Eén ding is duidelijk: Maarssen houdt zich afzijdig. Breukelen wil met Loenen samengaan, maar Loenen wil hooguit samenwerken.

De meerderheid in De Ronde Venen (DRV) wil de grote variant: Abcoude, Breukelen, Loenen en DRV bij elkaar. SGP/CU in DRV wil echter Kockengen (3300 inwoners) en Nieuwer ter Aa (1200) uit Breukelen annexeren, terwijl deze gemeente met Loenen mag fuseren.

De provincie maakt in 2007 twee varianten op basis van dit idee, maar Breukelen ziet het voorstel als landjepik. De provincie stelt voor Abcoude, DRV, Kockengen en Nieuwer ter Aa samen te voegen, evenals Breukelen en Loenen, eventueel met Maarssen. Kockengen zelf wil intussen graag bij Woerden worden gevoegd, omdat het dorpje sterk op deze stad is georiënteerd. Een beetje wanhopig constateert PvdA-gedeputeerde Dekker dat voor geen enkele variant een groot draagvlak is.

Alle gemeenten geven hun visie. Breukelen laat zelfs een referendum houden: twee derde van de bevolking is voor fusie van een ongedeelde gemeente met Loenen. Daarop stellen GS voor DRV, Abcoude, Breukelen en Loenen te laten opgaan in één gemeente Vecht en Venen.

Dit voorstel lijkt het te gaan halen. Provinciale Staten gaan er in mei 2008 mee akkoord. Per 1 januari 2010 moet de nieuwe gemeente een feit zijn.

Het woord is nu aan de Tweede Kamer. Diverse gemeenteraadsfracties zoeken contact met gelijkgezinde Kamerfracties. Kamerleden bezoeken in maart 2009 de regio. Tijdens een hoorzitting wordt klip-en-klaar dat de bevolking tegen de voorgestelde fusie is.

„Tijdens deze hoorzitting was er een aanzienlijke Vechtlobby”, zegt SGP-raadslid W. van den Bosch uit Breukelen. Daarmee doelt hij op 25 à 30 pressiegroepen uit Maarssen die deze plaats graag wilden betrekken bij een fusie van de andere Vechtgemeenten, Breukelen en Loenen. „Het was vechten voor een Vechtgemeente.”

Na de hoorzitting ligt de zaak open. De Kamer draagt staatssecretaris Bijleveld op om varianten van de herindeling in Utrecht-West te onderzoeken. Zij passeert hierbij de provincie, die hierover geïrriteerd is. De herindeling wordt uitgesteld.

Begin dit jaar gaat de kogel door de kerk: het grote Maarssen fuseert met Loenen en een ongedeeld Breukelen tot de gemeente De Stichtse Vecht; het kleinere Abcoude wordt bij DRV gevoegd. Van deze gemeenten is alleen DRV financieel sterk,

CU/SGP-raadslid Palm van De Ronde Venen is tevreden dat er alsnog een kleinere fusie uit is gekomen. SGP’er Van den Bosch uit Breukelen „is realist genoeg” om verder te gaan als kandidaat voor CU/SGP in De Stichtse Vecht, al vreest hij de politieke cultuur van Maarssen. Daar stapten twee wethouders annex lijsttrekkers donderdag nog op na politiek gekonkel. Het blijft spannend rond de Vecht.

Dit is het tweede deel in een serie over gemeentelijke herindelingen en de gemeenteraadsverkiezingen van 24 november.