Arabische wereld sceptisch over ”route zonder plan”
De Arabische scepsis over het ”routeplan” naar vrede in het Midden-Oosten is groot. Het gezamenlijke initiatief van de Verenigde Naties, de Verenigde Staten, de Europese Unie en Rusland wordt gewantrouwd als een product uit Washington. De kans dat George Bush de Israëlische regering van Ariel Sharon tot concessies zal kunnen dwingen, wordt als erg gering ingeschat.
Het „belachelijke” routeplan wil het Israëlisch-Palestijnse conflict vervangen door burgeroorlog tussen gematigde en radicale Palestijnen en dat is „precies wat Israël altijd heeft gewild”, meent analist Victor Shalhoub uit Dubai. Zijn collega Inad Khairalla heeft het over een „route zonder plan.” „Met het oog op verkiezingen heeft Bush er alle belang bij niet aan te dringen op vrede. Zijn politieke bondgenoten zijn fervente verdedigers van Israël en accepteren geen kritiek aan het adres van Sharon”, zegt Khairalla.
Een ander probleem is de onverzoenlijke houding van hardliners in beide kampen. De Arabieren geloven niet dat Sharon de bouw van nederzettingen in Palestijns gebied echt wil stoppen en illegale nederzettingen wil afbreken. Omgekeerd beantwoordt het plan niet aan de Palestijnse verwachtingen. Het blijft vaag over het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen en de status van Jeruzalem.
Het routeplan moet in drie fases tot een onafhankelijke Palestijnse staat in 2005 leiden. Israël wil het proces niet aan een tijdpad koppelen en eist het volledige einde van de zelfmoordaanslagen, voordat kan worden overgegaan tot een volgende fase. Tel Aviv vertrouwt enkel de Verenigde Staten voor het toezicht op het vredesproces en wil dat de Palestijnen hun eis voor ”recht op terugkeer” laten vallen.
Het wantrouwen tegen de nieuwe Palestijns premier Abbas (beter bekend als Abu Mazen) is groot. „Abu Mazen is de keuze van de VS en Israël om de autoriteit van de Palestijnse president Yasser Arafat te ondermijnen”, zo vindt universiteitsstudent Mohammed Qattan uit Dubai. De oproep van de regering-Bush om het diplomatieke contact met Arafat te verbreken, wordt gezien als een poging de Palestijnse leider volledig buitenspel te zetten.
Krantencommentaren maken duidelijk hoe groot het wederzijdse wantrouwen is. „De VS gebruiken de tactieken van een bazar”, vindt de Gulf Times. „Zolang de Israëlische regering haar troepen niet terugtrekt, is er geen enkele teken dat het haar menens is met het vredesproces.”
De conservatieve Jeruzalem Post noemt het routeplan even „desastreus” voor Israël als de Oslo-akkoorden uit 1993. „Abu Mazen is niet de geschikte man voor een vreedzaam samenleven. Wanneer de Palestijnen -de grootste aanhangers van Saddam Hussein- konden stemmen, zouden ze zich massaal uitspreken voor de zelfmoordaanslagen.”
„De perfide Europeanen en disfunctionele Verenigde Naties zijn voor Israël niet aanvaardbaar als bemiddelaars; zij worden gedomineerd door tirannen en hun anti-Israëlische houding heeft de laatste maanden ongekende hoogten bereikt”, zo gaat de Post verder. „Maar laat dat ons niet ontmoedigen. Aan de horizon glooit voor het eerst de mogelijkheid van een nieuw Midden-Oosten.”