Powells bezoek is onderdeel van een rondreis door het Midden-Oosten om de politieke situatie in de regio te bespreken nu het regime van Saddam Hussein gevallen is en om te proberen de vredesonderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen weer op gang te krijgen.

Voor zijn aankomst in Damascus beschuldigde Powell Syrië ervan twee jaar geleden gelogen te hebben over de verkoop van Iraakse olie aan Syrië. Assad had de VS verzekerd dat er geen olie van Irak werd gekocht buiten het door de VN gesanctioneerde olie-voor-voedselprogramma om. Uit recent onderzoek blijkt dat dat wel gebeurd is, aldus Powell. Op die manier had Syrië een bron van goedkope olie en kon Irak over extra inkomsten beschikken.

De betrekkingen tussen de VS en Syrië zijn de afgelopen maanden verslechterd als gevolg van de aanhoudende steun van Syrië aan islamitische terreurorganisaties en de mogelijke aanwezigheid van massavernietigingswapens in het land.

Powells reis is bedoeld om de spanningen weg te nemen die tussen de Verenigde Staten en Syrië zijn ontstaan. De Amerikanen hopen de steun van de Syrische regering te krijgen voor de ”routekaart” die naar vrede tussen Israël en de Palestijnen moet leiden. Die steun is van belang omdat de twee voornaamste extremistische Palestijnse groeperingen, Hamas en Islamitische Jihad, deels vanuit Syrië opereren. Ook is Syrië betrokken bij de financiering van de Libanese guerrillabeweging Hezbollah.

Syrië hoopt op zijn beurt op Amerikaanse bemiddeling bij de teruggave van de door Israël veroverde Golanhoogte. Israël bezette het gebied in de Zesdaagse Oorlog in 1967 om een einde te maken aan de voortdurende beschietingen op lager gelegen Israëlische dorpen. Syrië wist de Golan zes jaar later aan het begin van de Yom Kippur-oorlog grotendeels te heroveren, maar werd later teruggeslagen. Op dit moment is tweederde van de Golanhoogte in Israëlische handen. In 1981 annexeerde Israël het gebied, ondanks massaal internationaal protest.

In januari 2000 waren Israël en Syrië dicht bij een vredesakkoord. De besprekingen mislukten toen omdat Syrië de Israëlische claim op de oostelijke oever van het Meer van Galilea, aan de voet van de Golan, afwees. De Syrische president Bashar Assad zal zich naar verwachting hard blijven opstellen in de kwestie Golan. Syrië heeft tot nog toe ieder compromis met Israël afgewezen als de Golanhoogte niet in haar geheel wordt teruggegeven.