”Routekaart” M-Oosten gepresenteerd
De Amerikaanse president Bush heeft woensdag een beroep gedaan op Israël en de Palestijnen „om het geweld onmiddellijk te beëindigen en het vredesproces weer op te pakken”, nadat het internationale vredesplan (”road map”) voor het Midden-Oosten formeel was gepresenteerd.
Het vredesplan is een gezamenlijk initiatief van de Verenigde Staten, de Europese Unie, Rusland en de Verenigde Naties, maar algemeen wordt Washington beschouwd als de partij die de grootste druk op beide partijen kan uitoefenen om concrete resultaten te bereiken. Praktisch betekent dit in een eerste fase beëindiging van het geweld over en weer, waarbij Israël wordt geacht alle nederzettingen in bezet gebied die sinds maart 2001 zijn gebouwd, te ontmantelen.
Een tweede fase voorziet in de oprichting van een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. In een derde en laatste fase worden beide partijen geacht alle „resterende problemen” op te lossen, zodat niets het uitroepen van een „soevereine, onafhankelijke, democratische en levensvatbare” Palestijnse staat in 2005 nog in de weg staat. De presentatie van de ”routekaart” werd mogelijk nadat de Palestijnen Mahmoud Abbas formeel hadden aanvaard als hun premier.
President Bush omschreef Abbas woensdag als „een man met wie ik kan samenwerken”, in tegenstelling tot de Palestijnse leider Yasser Arafat, die Bush consequent heeft genegeerd. Is Bush op dit moment werkelijk geïnteresseerd in een permanente vredesregeling in het Midden-Oosten? Sommige politieke waarnemers wijzen op de kritiek op het nieuwe vredesplan van de Joodse gemeenschap in de VS en van de conservatieve vleugel van Bush’ Republikeinse partijgenoten.
De fractieleider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, Tom DeLay, noemde het nieuwe vredesplan woensdag „gevaarlijk voor Israël.” De Amerikanen gaan volgend jaar weer naar de stembus en Bush wil herkozen worden. Is hij bereid de kritiek van belangrijke kiezersgroepen te trotseren, of lanceert hij het plan alleen om de kritiek te ontzenuwen dat hij niet werkelijk is geïnteresseerd in een definitieve vredesregeling in het Midden-Oosten?
„In tegenstelling tot zijn voorganger Clinton heeft Bush tot nu toe weinig aandacht aan het Israëlisch-Palestijnse conflict besteed. Daar staat tegenover dat de succesvolle militaire operatie in Irak de president nu in het Midden-Oosten het gezag verschaft om ontwikkelingen in gang te zetten, iets wat zijn voorganger niet had”, zo meent Michael McBorough van de invloedrijke Raad voor Buitenlandse Betrekkingen.
