De partij van Geert Wilders heeft standpunten die haaks staan op de grondslagen van het liberalisme, zei Voorhoeve maandag in een toelichting op zijn besluit. De strijd tegen de islam is volgens hem het centrale doel in het buitenlandbeleid van de PVV. Ook stelt de partij voor de bevordering van de internationale rechtsorde uit de grondwet te verwijderen, het Europees Parlement af te schaffen en ontwikkelingssamenwerking te stoppen.

„Die voorstellen zijn niet serieus te nemen”, aldus de vroegere VVD-fractieleider en oud-minister van Defensie. De PVV is bovendien geen democratische beweging, stelt hij. „Het is een stichting met één bestuurslid: Geert Wilders. Dat geeft te denken.” Als er een minderheidskabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van PVV komt, zal de PVV volgens Voorhoeve veel invloed op het beleid hebben zonder verantwoordelijkheid te nemen.

Hij vindt het „erg onverstandig en in beginsel niet juist” dat de VVD zich zo afhankelijk maakt van de PVV. „Ik verwacht daar niks goeds van. Ik wil er als lid van de VVD niet indirect medeverantwoordelijkheid voor dragen.”

Vorige maand liet Voorhoeve zich al uiterst kritisch uit over de beoogde samenwerking van de VVD met de PVV. Hij wilde op dat moment geen definitief oordeel uitspreken zolang er nog geen resultaten waren. De maat was vol toen de VVD voor de derde keer met de PVV ging onderhandelen. „De partijleiding wil het zo graag.”

Dat signaal was doorslaggevend voor Voorhoeve om nu zijn lidmaatschap van de VVD op te zeggen. Hij heeft in een brief aan VVD-voorzitter Ivo Opstelten, de huidige informateur, aangegeven waarom. „Het was een heel moeilijk besluit, omdat ik heel veel in en voor de VVD heb gedaan, ook in moeilijke periodes. Ik heb veel geïnvesteerd in het liberalisme”, zei Voorhoeve.

De liberaal werd eerder dit jaar ook lid van D66. „Ik vind dat D66 het liberalisme beter heeft begrepen.” Voorhoeve is voor D66 beschikbaar om zo nodig commentaar te geven. Een actieve functie zit er niet meer in. „Mijn rol in de politiek is uitgespeeld.”

VVD-leider Mark Rutte betreurt het dat partijprominent Joris Voorhoeve zijn lidmaatschap van de VVD heeft opgezegd. „Het is jammer. Voorhoeve en de VVD zijn uit elkaar gegroeid. Het zat eraan te komen”, zei Rutte maandag.

Volgens Rutte bestaat er binnen zijn partij brede steun voor het kabinet dat nu in de steigers staat. Hij zegt geen aanwijzingen te hebben voor verdere onrust in de partij. Volgens het VVD-partijbureau zijn er sinds de verkiezingen 1500 leden bij gekomen en hebben dit jaar slechts een handjevol VVD’ers hun lidmaatschap opgezegd.