Een catechismus voor Kamerleden
ROTTERDAM – In Rotterdam werd zaterdag een nieuwe, eigentijdse catechismus gepresenteerd: de Catechismus van de Compassie.
„Laat u niet misleiden door het stoffige woord catechismus”, legt Tom Mikkers, algemeen secretaris van de Remonstrantse Broederschap, uit. „In deze catechismus vindt u geen vraag en antwoord, geen ouderwets taalgebruik, geen polemiek voortkomend uit godsdiensttwisten en geen afzetten tegen andere geloofstradities.”
Mikkers zegt ook wat het eigentijdse leerboek dan wel is: een boek opgebouwd rond twaalf kernwaarden uit het christendom, waarvan compassie of mededogen het centrale begrip is. Deze kernwaarden vormen een eindeloze bron van inspiratie voor kunstenaars, denkers, schrijvers en zogenaamde gewone mensen. Mikkers: „Deze catechismus is geen cipier, maar een gids. Hij toont de Bijbelse wortels van deze kernwaarden en laat de schoonheid en invloed ervan op de Europese cultuur zien.” De twaalf kernwoorden zijn compassie, gelijkheid, verbondenheid, verzoening, rechtvaardigheid, vrede, waarheid, vrijheid, roeping, geloof, God, liefde.
Voor zo’n 150 belangstellenden leggen de beide auteurs ds. A. Alblas en ds. C. Berkvens en de illustratrice Brigida Almeida uit hoe het boek tot stand is gekomen. Als eerste geeft ds. Christiana Berkvens-Stevelinck aan wat haar bijdrage is. Ze is academiepredikante van de Leidse Studentenekklesia en remonstrants predikante in Rotterdam en Breda. Daarnaast is ze bijzonder hoogleraar Europese cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar specialisatie is de verspreiding van cultuur in het Europa van de zeventiende en achttiende eeuw. In elk hoofdstuk belicht zij de kernwoorden aan de hand van kunstwerken. Ds. Berkvens poogt met haar beschouwingen over de kunst een brug te slaan naar de moderne mens, zodat deze toch in aanraking komt met Bijbelse begrippen.
Na het gedeelte van ds. Berkvens geeft ds. A. Alblas in een kader de Bijbeluitleg. Eerst wordt de Bijbelpassage genoemd en een korte uitleg gegeven. Dan volgt onder het kopje ”vertaalslag” de verbinding naar deze tijd, om vervolgens onder het kopje ”ten slotte” een toepassing te maken in de vorm van een wijsheidsspreuk. Ds. A. Alblas is predikant van de Leidse Binnenstadsgemeente (PKN) in de Hooglandse Kerk te Leiden.
Ds. Alblas is afkomstig uit een Gereformeerde Bondsmilieu en daarom vertrouwd met de Heidelbergse Catechismus. Hij begon zijn loopbaan als evangelist voor de Hervormde Bond van Inwendige Zending in Amsterdam. Hoewel hij de Heidelberger nog steeds waardeert, is hij in zijn Amsterdamse periode door contacten met andersdenkenden meer open naar andere religies geworden. Beide schrijvers weten dat zij van zeer uiteenlopende kerkelijke tradities afkomstig zijn en dat de sporen in taalgebruik en beeldvorming in de Catechismus van de Compassie merkbaar zijn. In het hoofdstuk over God omschrijft ds. Berkvens dit kernwoord meer als een onbestemd verlangen naar iets tussen hemel en aarde, en in aansluiting op de gedachten van ds. K. Hendrikse ziet zij ‘God’ ontstaan in de menselijke ontmoeting als „iets wat levenslang meegaat.”
Aan het slot van de presentatie deelt Tom Mikkers mee dat de ”Compassiecatechismus” op Prinsjesdag aan alle 150 Tweede Kamerleden wordt aangeboden. Gerelateerd aan het thema van het boek is er een nieuwe prijs ingesteld: de ”Compassie Award”. Een jury reikt volgend jaar deze prijs uit aan een tekst uit de wereld van de woordkunst, theater of lied, die het begrip compassie het beste tot uitdrukking brengt.