In de machinekamer achter de zwembaden staat hij, de biogasgenerator. Een flinke container, waaruit dikke buizen lopen, vult de ruimte met een zacht brommend geluid. Tl-buizen hangen te rammelen in hun fittingen door de trillingen die uit de stalen bak komen.

„Daarin ligt een 22 liter twaalfcilindermotor van de Duitse fabrikant MAN van ruim 470 pk”, wijst Volkert van Walstijn, hoofd van de technische dienst van het Bosbad. „Deze draait dag en nacht op biogas van kalverhouderij Rozendaals Rosés. De motor is eigendom van het samenwerkingsverband Rodeco, van de boer en energiebedrijf Eneco. Hij is dus niet van ons.”

De Puttense kalverhouder zocht naar mogelijkheden om iets met biogas te gaan doen. Het zwembad was bereid om een biogasgenerator op het terrein te plaatsen. „Het gas loopt van de boer via een pijpleiding met een lengte van 3,5 kilometer naar de motor”, legt Van Walstijn uit. „Die verbrandt het en drijft een generator aan.”

De technicus trekt de deur van de container open. Het gebrul van de motor overstemt alles. „Kijk, daar zit hij”, schreeuwt Van Walstijn, in een poging om zich nog enigszins verstaanbaar te maken, terwijl hij op een wit cilindervormig apparaat wijst dat vastzit aan het bovenmaatse motorblok. „Je ruikt hem, hè?” De goed geïsoleerde deur gaat weer gauw dicht.

De elektriciteit die het apparaat opwekt, gaat direct naar het net. „Wij gebruiken die energie dus niet”, legt de technicus uit. „Wij benutten alleen de warmte die de motor produceert, zo’n 12.000 gigajoule per jaar. Daarmee verwarmen we water in een soort boiler. Daarin zit onze buffervoorraad om de zwembaden warm te houden.”

Naast de machinekamer staat, als een reusachtige rol pepermunt op zijn kant, een boiler van 120.000 liter. „’s Zomers houden we daarmee zowel de buitenbaden als de binnenbaden warm. De buitenbaden moeten we soms opwarmen van 10 naar 21 graden. Dat lukt tot op heden prima. In de winter is het buitenbad leeg en gebruiken we de warmwatervoorraad alleen voor de baden binnen”, weet Van Walstijn.

„De ingenieurs van Eneco hebben berekend dat het zo moet kunnen. Als, om wat voor reden dan ook, de installatie uitvalt of te weinig warmte produceert, kunnen we altijd overspringen op aardgas. Maar dat is sinds de ingebruikneming in juni dit jaar nog niet gebeurd. Wel laten we elke maand de aardgasketels even draaien om daarin condensvorming te voorkomen.”

Hij wijst op de noodkoeler die achter de boiler staat, een reusachtig ‘gasfornuis’. „Die heeft deze zomer wel aangestaan. Toen hadden we minder warmte nodig dan de motor produceert. Deze werkt als een soort veiligheidsklep die de overtollige hitte naar buiten blaast.”

Financieel verandert er voor het zwembad heel veel. Volgens Toon Kuijt, manager beheer van het Bosbad, is het gebruiken van restwarmte ruim 20 procent goedkoper als het stoken op aardgas. „We werken graag mee aan een duurzamer zwembad.”

Dat laatste beaamt Dick Eijlander, de algemeen directeur van het zwembad. „De provincie Gelderland heeft er een bedrag van 160.000 euro subsidie voor beschikbaar gesteld, waarvan we reeds 100.000 euro hebben ontvangen.”

Veel reclame maakt het Bosbad nog niet met de milieuvriendelijke verwarming van het zwemwater. Zo rept de folder van het zwembad er met geen woord over. Op de site van het Bosbad en die van energiebedrijf Eneco wordt de primeur wel gemeld.

Op de vraag of het zwembad al een energielabel heeft aangevraagd, reageert Eijlander ontkennend. „Ik wist niet dat dat bestaat, maar het kan de uitstraling van ons zwembad wel ten goede komen.”

Genoeg voor 1900 gezinnen

Evert Rozendaal van de Puttense kalverhouderij Rozendaals Rosés loopt vanaf 2006 met het idee om iets met biogas te gaan doen, maar een oplossing voor de restwarmte van de biogasgenerator heeft hij nog niet.

Op een vrijdagavond krijgt Rozendaal een goed idee. „Ik zou het zwembad ermee kunnen verwarmen. De gemeente reageert enthousiast, het zwembadbestuur gaat pas na 2,5 jaar overstag.”

Rozendaal realiseert zich al gauw dat hij daarvoor een lange gasleiding nodig heeft. En die is duur. Energiebedrijf Eneco wil wel meedoen. Niet lang daarna is het samenwerkingsverband Rodeco een feit.

Wanneer het zwembad overtuigd raakt van de voordelen en een „fikse korting krijgt op de afgenomen warmte” besluit het ook mee te doen.

De mestvergister op het erf van Rozendaal levert sinds juni biogas aan twee hoogrendementgeneratoren, een bij het zwembad en een op het erf van de kalverhouder, waarmee hij zijn eigen woonhuis verwarmt.

„Elke motor verbruikt 100.000 liter biogas per uur en levert daarvoor aan Eneco genoeg elektriciteit voor 1900 huishoudens. We voorkomen daarmee in totaal een CO2-uitstoot van 3870 ton per jaar.”

Open dag

Het Rodecoconsortium van Rozendaals Rosés en energiebedrijf Eneco organiseert 24 september een symposium en een open dag. Vanaf 13.00 uur opent het bedrijf de deuren voor belangstellenden.

Adres:

Volenbekerweg 4

3882 RE Putten