Moskou en Oslo gaan zaken doen in Barentszzee
MOERMANSK (ANP) – Rusland en Noorwegen hebben dinsdag na veertig jaar een dispuut beëindigd over een zeegrens in Arctische wateren. Het gebied in de Barentszzee bevat mogelijk grote olie- en gasreserves. Met het verdrag tussen Moskou en Oslo is de weg vrijgemaakt voor de zoektocht hiernaar.
Rusland en Noorwegen maakten allebei aanspraken op een gebied van circa 175.000 vierkante kilometer, dat ongeveer even groot is als de helft van Duitsland. De mogelijke olie- en gasvelden rond de grens zullen door de landen gezamenlijk worden uitgebaat. Ook wordt de samenwerking op het gebied van visserij er versterkt.
De Russische president Dmitri Medvedev en de Noorse premier Jens Stoltenberg tekenden in de Russische stad Moermansk een overeenkomst. Het Kremlin sprak van „een historische doorbraak in de relaties.” Stoltenberg verklaarde: „Het akkoord betekent dat we open zijn voor zaken in het gebied.” Een groot deel van de grensstreek ligt tussen het enorme Sjtokman-veld van het Russische aardgasbedrijf Gazprom en twee olie- en gasvelden voor de Noorse kust waarin het Noorse energiebedrijf Statoil belangen heeft.
Volgens sommigen zit er ongeveer voor tien miljard vaten aan olie in de grond, die met het smelten van de ijskap steeds toegankelijker wordt. Anderen stellen dat er eerst nieuw onderzoek moet worden gedaan om oudere schattingen te kunnen controleren. Mogelijk kan er in 2012 of 1213 worden begonnen met de metingen. Het kan ongeveer vijf jaar duren voor duidelijk is hoe groot de voorraden zijn. Olie- en gas uit het gebied halen is sowieso erg duur. Met de lage gasprijzen is eerst een kosten- en batenanalyse nodig voor er tot actie over kan worden gegaan.
De Noorse olieproductie loopt terug nu de belangrijkste olievelden langzaam leegraken. Sinds het einde van de jaren negentig zijn er geen grote olievelden meer voor de Noorse kust gevonden. Noorwegen hoopt met het akkoord zijn olie- en gasproductie op peil te kunnen houden voor de toekomst. Rusland daarentegen heeft de tijd op zijn hand met de enorme Siberische olie- en gasreserves.
Op het gebied waar Noorwegen en Rusland afspraken over hebben gemaakt, kan door andere landen geen aanspraak gemaakt worden. Canada, Rusland, Noorwegen, de Verenigde Staten en Denemarken claimen allen Arctische kustgebieden nu de fossiele brandstoffen door de klimaatverandering toegankelijker worden.
Volgens de internationale wetgeving hebben de landen die grenzen aan de Noordpool recht op een economische zone van 320 kilometer ten noorden van hun grenzen. Rusland claimt echter een groter gebied met het argument dat de zeebodem op hetzelfde continentale plateau ligt als het land zelf. Het akkoord met Noorwegen maakt het volgens waarnemers waarschijnlijk dat Noorwegen die Russische claim steunt.
Natuurorganisaties willen dat de Noordpool met rust wordt gelaten. Het winnen van olie en gas zou volgens Greenpeace enorme schade kunnen toebrengen aan de natuur, net als het openen van een vaarweg door de Barentszzee. Het Arctische ecosysteem is volgens natuurbeschermers kwetsbaar. Bovendien is hulpverlening lastig in het gebied.