De VN-Veiligheidsraad kondigde sancties tegen Irak af na het einde van de Golfoorlog in 1991. Bagdad werd toen ook verplicht om alle massavernietigingswapens te ontmantelen. Als aan die verplichting was voldaan, zouden de sancties worden opgeheven. Om de gevolgen van de sancties voor de bevolking te verlichten, besloot men tot een olie-voor-voedselprogramma.

Dit programma hield in dat Irak een deel van z’n olie mocht verkopen en voor de opbrengst daarvan voedingsmiddelen en medicijnen mocht kopen. Dit programma biedt de VN momenteel enig gezag in Irak. Zou het worden opgeheven, dan hebben de Amerikanen en Britten in Irak de handen vrij.

Bij eerste besprekingen in de VN-Veiligheidsraad over de eventuele opheffing van de sancties tekende zich deze week eenzelfde confrontatie af als die de aanloop naar de Amerikaans-Britse invasie markeerde. Terwijl de Amerikanen en Britten pleitten voor opheffing, verzetten de Fransen en Russen zich daartegen.

Frankrijk en Rusland hebben als permanente leden van de Veiligheidsraad net als de VS en Groot-Brittannië (en China) een vetorecht in de V-raad. Zij kunnen dus de resolutie blokkeren die nodig is om de sancties op te heffen. Opheffing van de sancties stelt Irak in staat om meer olie te verkopen, waardoor de wederopbouw plus modernisering van het land gefinancierd kan worden. Parijs en Moskou hebben met dat laatste geen moeite.

Maar opheffing zou betekenen dat er nauwelijks belemmeringen meer zijn voor Washington en Londen. Daarmee zou volgens de Fransen en Russen achteraf de invasie worden gelegitimeerd waartegen beide landen zich fervent hebben verzet. Het instandhouden van een of andere vorm van VN-toezicht over Irak is volgens beide landen ook een minimumgarantie dat de wederopbouw internationaal wordt geregeld; met andere woorden dat de lucratieve contracten niet alleen naar Amerikaanse en Britse bedrijven gaan zoals nu dreigt te gebeuren.

Als tussenoplossing is gesuggereerd om de sancties voorlopig op te schorten, met behoud van de VN-inmenging. Formele opheffing van de sancties zou dan later kunnen geschieden.