Dat is de harde conclusie van twee onderzoeksjournalisten van The Washington Post. Twee jaar lang onderzochten zij het Amerikaanse inlichtingenapparaat. Maandag wijden zij een lijvig artikel aan de resultaten van hun onderzoek.

De bevindingen liegen er niet om. „De topgeheime wereld die de regering als antwoord op de terreuraanslagen van 11 september 2001 heeft gecreëerd is zo groot, zo onhandelbaar en zo geheimzinnig geworden dat niemand weet hoeveel geld het kost, hoeveel mensen er werken, hoeveel programma’s er bestaan of hoeveel diensten precies hetzelfde werk doen.”

In hun verhaal ”Top Secret America” noemen verslaggevers Dana Priest en William Arkin het inlichtingenapparaat zelfs een „alternatieve geografie van de Verenigde Staten, een topgeheim Amerika buiten het publieke blikveld en zonder deugdelijk toezicht.” Na negen jaar ongebreidelde groei en geldverslinding is het volgens de auteurs nauwelijks nog mogelijk de effectiviteit van het systeem vast te stellen.

De cijfers spreken dan ook bijna tot de verbeelding. De onderzoekers stellen onder andere vast dat 1271 overheidsorganisaties en 1931 particuliere instanties op een of andere manier werkzaam zijn op het terrein van terreurbestrijding, binnenlandse veiligheid en inlichtingen verzamelen. Alleen al in Washington en omgeving zijn sinds de verwoesting van het World Trade Center 33 enorme veiligheidscomplexen gebouwd of in aanbouw.

Juist door die enorme aanwas, wordt veel werk dubbel of voor niets gedaan, concludeert The Washington Post. Zo houden meer dan vijftig federale instanties en legeronderdelen zich bezig met het nagaan van geldstromen die naar terreurnetwerken leiden. Veiligheidsanalisten produceren jaarlijks 50.000 inlichtingenrapporten, die vanwege de omvang vrijwel stelselmatig worden genegeerd.

Zelfs minister van Defensie Robert Gates gaf deze week in een interview met de Washington Post toe dat het „een uitdaging” om je weg te vinden in het woud van instanties en organisaties die zich met inlichtingen en terreurbestrijding bezig houden. Ook het verkrijgen van de juiste gegevens is „soms moeilijk.”

De voormalige commandant van de Amerikaanse troepen in Irak, John Vines, sprak vorig jaar al zijn verbazing uit over de complexiteit van het inlichtingenapparaat. Het gevolg daarvan is volgens Vines dat het nauwelijks uit te maken valt of Amerika sinds de aanslagen van 11 september en de maatregelen die vervolgens zijn genomen veiliger is geworden. „Omdat er geen coördinatie is, resulteert dat onvermijdelijk in communicatiestoornissen, verminderde effectiviteit en afval.”

CIA-directeur Leon Panetta zei in een reactie tegen de Washington Post dat hij aan een vijfjarenplan gaat werken om de kosten van de inlichtingendienst binnen de perken te houden. „Met deze tekorten lopen we tegen een muur op. Daar ben ik maar liever op voorbereid.” Hij voegde daaraan toe dat „iedereen in de inlichtenwereld dat zou moeten doen.”