Enkele organisaties van slachtoffers waren niet blij met de deelname van Tadic. Volgens hen zorgt Servië ervoor dat een van de hoofdverantwoordelijken van de genocide, de Bosnisch-Servische generaal Ratko Mladic, uit handen kan blijven van het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag.

Namens de Europese Unie noemde demissionair Belgisch premier Yves Leterme het „onaanvaardbaar” dat ex-bevelhebber Mladic nog steeds op vrije voeten is. „Zijn plaats is in Den Haag”, aldus Leterme als voorzitter van de EU in zijn toespraak. „Rechtbanken kunnen de doden niet terugbrengen, maar menselijke justitie kan de wonden helpen verzachten.”

De Amerikaanse president Barack Obama stelde in zijn speech, die werd voorgelezen, vast dat er geen duurzame vrede zonder gerechtigheid mogelijk is. Dat betekent „de vervolging en bestraffing van degenen die de genocide uitvoerden”, onder wie Mladic, aldus de president.

Minister Eimert van Middelkoop van Defensie vertegenwoordigde de demissionaire Nederlandse regering bij de plechtigheid. Nederlandse blauwhelmen waren in 1995 belast met het beschermen van de enclave Srebrenica, maar Bosnische Serviërs namen de enclave op 11 juli 1995 in.

De Nederlanders konden niet voorkomen dat de mannen en jongens werden gescheiden van de vrouwen en werden afgevoerd. Servische eenheden vermoordden ongeveer achtduizend moslims. De slachting geldt als de grootste massamoord op Europese bodem sinds de tweede Wereldoorlog.

Ongeveer 40.000 mensen namen zondag deel aan een herdenkingsplechtigheid bij Srebrenica. Op de begraafplaats voor de slachtoffers in Potocari werden 775 stoffelijke overschotten bijgezet die het afgelopen jaar waren geïdentificeerd.

Nabestaanden waren in tranen bij de lange rijen witte marmeren grafstenen en de honderden versgedolven graven. „Ik heb niets meer te verliezen”, zei Hatidza Mehmedovic (58) huilend. Ze kwam naar Potocari om haar man en twee zonen te begraven.

De in totaal ongeveer achtduizend geëxecuteerde moslimmannen werden in massagraven gedumpt. De autoriteiten vinden nog steeds menselijke resten in ongemerkte graven. Rond de vierduizend slachtoffers zijn inmiddels herbegraven in Potocari.

De Europese Unie gaf zondag ook een verklaring uit. „Srebrenica is nu een stil monument voor wat nooit had mogen gebeuren en nooit meer mag gebeuren”, schrijven EU-buitenlandchef Catherine Ashton en Europees commissaris Stefan Füle (Uitbreiding EU). Zei eisten dat de Servische autoriteiten er alles aan doen om Mladic voor het Joegoslaviëtribunaal te brengen.