Dit werd zondag bevestigd door een woordvoerder van het Office of Reconstruction and Humanitarian Assistance (Kantoor voor Wederopbouw en Humanitaire Bijstand, ORHA) dat volgens Washington verantwoordelijk wordt voor de wederopbouw van Irak.

Washington heeft oud-generaal Jay Garner aangesteld als voorlopig bestuurder voor Irak. Garner rapporteert niet aan het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar aan generaal Tommy Franks, de commandant van de geallieerde strijdkrachten in Irak.

Plaatsvervangend minister van Defensie Paul Wolfowitz verwacht een betrekkelijk lange overgangsperiode voordat er sprake is van een nieuw Iraaks bestuur. „Het duurde na de eerste Golfoorlog al zes maanden voordat er een nieuw bestuur was in Noord-Irak. Nu is de situatie veel ingewikkelder, dus is er waarschijnlijk ook meer tijd nodig”, aldus Wolfowitz in het CBS-programma Face the Nation.

Hij benadrukte dat de VS weinig voelen voor een interim-bestuur van de Verenigde Naties. Dat is dezelfde boodschap als die minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell vorige week in Brussel zijn NAVO-collega’s overbracht. Het bericht werd niet met groot enthousiasme ontvangen. Duitsland, Frankrijk en Rusland benadrukken dat de VN de enige organisatie is die met enig gezag kan optreden in Irak als de vijandelijkheden zijn beëindigd. Dit standpunt heeft de steun van de VN. „De VS en Groot-Brittannië kunnen volgens de Conventie van Genève als bezettende macht slechts praktische administratieve beslissingen nemen”, zo verklaarde Mark Brown, hoofd van het Ontwikkelingsprogramma van de VN.

Alleen de VN zijn volgens Brown gerechtigd Irak te besturen -met een mandaat van de VN-Veiligheidsraad- totdat er een nieuw burgerlijk bestuur in Irak is gevormd. De kwestie staat hoog op de agenda van de Britse premier Blair, die de Amerikaanse president Bush vandaag en morgen in Noord-Ierland ontvangt voor besprekingen. Ook Londen is volgens Brown voorstander van een belangrijke rol voor de VN. „Geen denken aan”, zo verklaarde echter Bush’ veiligheidsadviseur, Condoleezza Rice, zondag voor haar vertek naar Moskou voor besprekingen met de Russische regering.

Er is overigens ook in Washington verschil van mening over de wederopbouw van Irak. De regering wil de verantwoordelijkheid daarvoor bij het Pentagon leggen, terwijl het Congres vindt dat Buitenlandse Zaken dit proces het beste kan coördineren.

De Amerikanen willen de VN alleen inzetten om humanitaire hulp te coördineren en om de financiering van de wederopbouw over diverse landen te spreiden. Mark Brown voorziet nieuwe „krachtmetingen” voordat deze kwestie is opgelost. „Washington en Londen kunnen over deze kwestie niet eigenmachtig beslissen”, zo benadrukt hij.

De Amerikanen lijken zich weinig aan te trekken van alle bezwaren. Garner zit met een aantal medewerkers al in Koeweit. Daar is ook Barbara Bodine gearriveerd, die verantwoordelijk wordt voor pers en media in het nieuwe Irak. Robin Raphel, voormalig ambassadrice in Tunesië, wordt verantwoordelijk voor het ministerie van Transport en oud-ambassadeur in Sudan Timothy Garney is de leiding toegewezen over het Iraakse ministerie voor Industrie.

Hun belangrijkste taak is volgens bronnen in Washington het rekruteren van „betrouwbare Irakezen.” Die zijn waarschijnlijk te vinden in de echelons onder de toplaag die trouw was aan Saddam Hussein. Of deze betrouwbare Irakezen de plannen van hun nieuwe Amerikaanse en Britse bestuurders zullen steunen of dat zij hun eigen agenda zullen volgen, blijft uiteraard afwachten.