Sinds 1999 opereert Mukwege jaarlijks ongeveer drieduizend vrouwen in zijn kliniek in de oostelijke stad Bukavu, nabij Rwanda. De vrouwen zijn het slachtoffer van gewelddadige groepsverkrachtingen, die als oorlogswapen worden ingezet, van zowel rebellengroepen als militairen. Onder de daders zijn ook gehersenspoelde kindsoldaten die onder invloed van drugs bevelen opvolgen.

De mannen verkrachten de vrouwen veelal voor het oog van haar familie. De vrouw blijft zwaar verminkt achter, haar gezin getraumatiseerd. De vrouwen worden ook toegetakeld met wapens en andere voorwerpen zoals brandend plastic. Doordat ze daarna vaak geen controle meer hebben over ontlasting en urine, stinken ze. De vrouwen worden verlaten door hun man en raken geïsoleerd.

De gynaecoloog probeert de schade te herstellen. In 90 procent van de gevallen komt hij een heel eind. „De overige 10 procent blijft voor de rest van het leven volledig invalide.” Sommigen hebben geen genitaliën meer of zijn de baarmoeder kwijt. „Vrouwen smeken me soms hun vrouwelijke delen te sparen omdat ze anders geen echtgenoot en kinderen meer kunnen krijgen.” Slechts een klein deel van de vele duizenden slachtoffers bereikt de kliniek.

Het wordt de arts geregeld te veel. Dan komt hij huilend thuis of met een brok in zijn keel, niet in staat de gruwelijkheden onder woorden te brengen. Ook van boosheid. „Soms zeg ik tegen mijn vrouw: ik stop ermee”, slaat hij met de vuist op tafel.

Mukwege wordt dagelijks bedreigd. Via internet of de telefoon dreigen mensen zijn vrouw en dochters te verkrachten. Zijn ziekenhuis is een paar keer aangevallen. Toch houdt hij vol. „Ik kan die vrouwen niet laten sterven. Ik realiseer me steeds: het had net zo goed mijn eigen vrouw of een van mijn dochters kunnen zijn.”

De arts heeft zijn hoop gevestigd op de internationale gemeenschap, maar voorlopig is er nog geen oplossing in zicht, integendeel. De Verenigde Naties trekken op verzoek van Congo dit jaar tweeduizend van hun 20.000 vredessoldaten terug. Congo wil in het kader van vijftig jaar onafhankelijkheid laten zien dat het land geen hulp nodig heeft.

Mukwege noemt dit een zeer slecht besluit en vreest voor meer geweld in het door rebellengroepen geteisterde land, dat rijk is aan bodemschatten als goud. „Ik ben heel, heel bang.” Tien jaar geleden doodden opstandelingen 33 patiënten in zijn kliniek. „Het heeft me toen twee jaar gekost om de moed te verzamelen om verder te gaan met dit werk.”