De onderscheiding wordt om het jaar uitgereikt aan iemand die zich op bijzondere wijze inzet voor vluchtelingen in zijn of haar eigen regio. Directeur Tineke Ceelen van Stichting Vluchteling noemt Mukwege een bewonderenswaardige man die zijn eigen leven en dat van zijn gezin in de waagschaal legt om anderen te helpen.

Mukwege behandelt sinds 1999 vrouwen die zwaar verminkt zijn door gewelddadige groepsverkrachtingen, een bruut verschijnsel dat rebellen en militairen op grote schaal inzetten als oorlogswapen in het Afrikaanse land. Jaarlijks worden ongeveer drieduizend vrouwen geopereerd in zijn ziekenhuis in de oostelijke stad Bukavu.

Mukwege is blij met de onderscheiding, die volgens hem de onverschilligheid doorbreekt en aangeeft dat mensen weten wat er gebeurt. „In Congo laten we momenteel het ontoelaatbare gebeuren.” Niemand grijpt in, aldus de arts. De gynaecoloog wil de geldprijs besteden aan een nog op te richten kraamkliniek.

De prijs is vernoemd naar Gerrit Jan van Heuven Goedhart (1901-1956), de eerste hoge VN-commissaris voor de vluchtelingen. Twee jaar geleden won de Tsjadische Marie Rose Neloum de penning. Zij leerde vrouwen in vluchtelingenkampen koken op eenvoudige zonneovens, zodat ze niet op zoek hoefden naar brandhout in gevaarlijke gebieden.