Een studie die maandag op de interneteditie van het tijdschrift Nature is verschenen, is slechts een van de vele waarschuwingen dat apenpopulaties in het wild aan het uitsterven zijn. Uniek aan deze studie is echter dat ze zich baseert op grootschalige onderzoeken om de directe bedreiging aan te tonen.

„Dat het einde nadert voor de mensapen is nu gewoon een hard feit geworden”, aldus co-auteur Peter Walsh van de universiteit van Princeton.

In de wouden van Gabon en Congo leven naar schatting nog enkele tienduizenden apen, waaronder het merendeel van de chimpansee’s en 80 procent van de gorilla’s op aarde.

In die landen is 60 tot 80 procent van de oerwouden nog intact, maar door de houtkap zijn er nu wegen doorheen getrokken die het jagen op apen voor voedsel een stuk vergemakkelijken, aldus Walsh.

Tussen 1983 en 2000 is het aantal apen met maar liefst 56 procent gedaald, en dat is hoofdzakelijk te wijten aan stroperij. In wouden die dicht bij steden liggen en waar het zogenaamde ”bush meat” als een delicatesse wordt beschouwd, is de slachting het grootst.

In verafgelegen gebieden waar de chimpansee’s en de gorilla’s leven, heeft het ebola-virus lelijk huis gehouden. Honderden mensapen zijn bezweken tijdens een langdurige uitbarsting van de uiterst besmettelijke ziekte. Ook 120 mensen stierven in Congo aan de ziekte.

Als de ontwikkelingen zich doorzetten in het huidige tempo zal het aantal apen in 33 jaar met 80 procent krimpen. Maar misschien wordt die 33 jaar niet eens gehaald. Walsh en het internationale team van onderzoekers waarmee hij de studie schreef, zeggen dat er op alle vlakken dringende hulp nodig is: meer beschermde gebieden voor de apen, meer inspanningen om het stropen te voorkomen en meer onderzoek naar ebola.

Om hun oproep kracht bij te zetten, vroegen ze de World Conservation Union (WCU), de internationale koepel van natuurbeschermingsorganisaties, om laaglandgorilla’s en chimpansee’s te verplaatsen van de ”bedreigde” naar de ”ernstig bedreigde” diersoorten.

Russ Mittermeier, bestuurslid van de WCU-groep voor primaten, is voorstander van die nieuwe rangschikking zolang die maar niet zorgt voor een onderschatting van de nog veel zeldzamere apensoorten, zoals de berggorilla’s en cross-rivergorilla’s, die ook in Centraal Afrika leven. Hun aantal is tot enkele honderden teruggelopen.