Glanzend broederlijk pianodebuut
Twee blonde broers kruipen achter de vleugel en spelen voor het prestigieuze label Deutsche Grammophon een cd vol met werken van Beethoven. De opname is nog niet uit of hij heeft al een gouden status.
Ze moeten zichtbaar nog wat wennen aan al die media-aandacht. Het gaat allemaal ook heel snel met Arthur (13) en Lucas (17) Jussen. In maart tekenen ze een contract bij Deutsche Grammophon. Eind april wordt hun debuut-cd onder grote belangstelling in Baarn gepresenteerd. Een dag later zijn ze te gast in het tv-programma De Wereld Draait Door (DWDD), waar de presentator kan bekendmaken dat de cd intussen de gouden status heeft bereikt. Kort daarna staat de opname op nummer 2 van de Nederlandse albumtoplijsten, waar hij nog steeds staat.
De Hilversumse broers zijn heel gewone jongens. Knap, vriendelijk, een beetje verlegen. Arthur is net zo groot als z’n broer, zodat in eerste instantie niet duidelijk is wie de oudste is.
Vlak voor de DWDD-uitzending hebben ze in de rumoerige Amsterdamse Studio Plantage een halfuurtje de tijd om over hun debuut-cd te praten.
Hoe voelt dat, een contract bij Deutsche Grammophon?
Arthur: „Het voelt goed. Maar verder zijn we er niet zo veel mee bezig. Het is toevallig zo gelopen.”
Lucas: „Het is natuurlijk wel geweldig dat we door zo’n groot label gevraagd zijn. Dat maakt ons debuut extra bijzonder.”
Wat houdt de afspraak precies in?
Lucas: „Dat weet ik eigenlijk niet precies. Het contact verloopt via onze ouders. We zullen een paar cd’s gaan maken. Welke frequentie? Misschien één keer in de anderhalf jaar.”
Wat ziet Deutsche Grammophon in jullie?
Arthur: „Geen idee. We kunnen een beetje pianospelen. Oké, we zijn geen slechte pianisten.”
Lucas: „Het is allemaal heel erg nieuw voor ons. We kunnen ons natuurlijk niet meten met Horowitz, die ook bij Deutsche Grammophon zat. Of met Lang Lang, die er ook zijn cd’s uitgeeft. Dat is een kwestie van tientallen jaren repeteren en ervaring opdoen. We zijn nog jong.”
Arthur: „We zijn er nog lang niet.”
Jullie debuut is aan Beethoven gewijd. Waarom?
Arthur: „Wij zijn nog pubers; Lucas zit aan het eind van de pubertijd, ik aan het begin. De vroege sonates van Beethoven passen daar wel bij. Die zijn ook een beetje dwars. We voelen ons goed bij deze muziek.”
Lucas: „De laatste jaren zijn we veel met Beethoven bezig, vandaar dat we voor de cd bij hem uitkwamen. Min of meer toevallig. Want hij springt er voor ons niet per se uit.”
Arthur: „We hebben niet echt een favoriete componist. Chopin, Rachmaninov, Schubert, Schumann: we spelen ze allemaal graag.”
Hoe zag jullie muzikale opvoeding eruit?
Lucas: „Onze vader is paukenist in het Radio Filharmonisch Orkest, onze moeder geeft dwarsfluitles. We zijn dus een muzikale familie.”
Arthur: „We spelen allebei vanaf ons vijfde piano. Daarbij hebben onze ouders ons goed geholpen, maar het is wel altijd onze eigen keus geweest. We zijn allebei eigenhandig achter de piano gekropen.”
Lucas: „Ze hebben altijd gezegd: Als je het echt wilt, moet je discipline opbrengen. Vroeger betekende dat elke dag een uurtje spelen. Momenteel is dat zo’n tweeënhalf uur per dag.”
Welke rol speelden jullie docenten?
Lucas: „Leny Bettman uit Hilversum heeft ons de basis bijgebracht. Zij organiseerde ook wel eens een huisconcertje, zodat we in kleine kring konden leren optreden.”
Arthur: „Zij is ook zo brutaal geweest om ons voor te dragen bij de Portugese pianiste Maria João Pires, die nu in Brazilië woont. Dat was in 2005. Maria João heeft ons heel veel geleerd.”
Lucas: „We zijn zes maanden in Portugal geweest, en drie maanden in Brazilië. Als ze in Nederland is, logeert Pires bij ons in Hilversum; dat is makkelijk lessen.”
Arthur: „Ze verblijft ook wel eens in Zwitserland. Daar gaan we soms een paar dagen heen, zoals vlak voor de cd-opname. Pires heeft veel ervaring met cd-opnamen, dus daarin kan ze ons helpen. Samen met haar zijn we ook tot ons Beethovenprogramma gekomen.”
Jullie zijn vaak samen te zien en te horen. Is dat altijd leuk?
Arthur: „We treden helemaal niet altijd samen op. We geven vaak afzonderlijke recitals. Maar in de media worden we vaak samen neergezet, omdat dat handiger is.”
Lucas: „Net als in De Wereld Draait Door. Er is tijd voor één minuut pianospel. Als je dan nog allebei afzonderlijk wilt spelen, blijft er helemaal niets over. Dus spelen we quatre-mains.”
Arthur: „We zijn gewone broers, die ook ruziemaken.”
Lucas: „Maar eigenlijk nooit vlak voor een concert. Dan heb je een probleem.”
Arthur: „Daarbij maakt Lucas als oudste natuurlijk alles het eerste mee. In die zin loop ik in zijn kielzog, ja. Of er niveauverschil is in ons pianospel? Dat is relatief. Lucas heeft grotere handen, dus hij kan andere stukken spelen dan ik.”
Wat doet al die media-aandacht met jullie?
Lucas: „Dat proberen we te relativeren. Het is natuurlijk een ontzettende eer, dat contract bij Deutsche Grammophon. Maar het valt nog te bezien of we het waar gaan maken. We zijn natuurlijk wel op de goede weg.”
Arthur: „We willen met beide benen op de grond blijven en ons hoofd erbij houden. Het is een verleiding om bijvoorbeeld in tv-programma’s allerlei dingen te doen die je eigenlijk niet wilt.”
Lucas: „Het moet om het pianospelen gaan, dat is het allerbelangrijkste.”
Arthur: „En intussen zitten we gewoon op het gymnasium in Hilversum en sporten we graag. Dat blijven we gewoon doen.”
Beethoven
Op hun debuut-cd spelen Arthur en Lucas Jussen werk van Ludwig van Beethoven (1770-1827). De jongste bijt het spits af met een pianosonate uit Beethovens eerste periode: nummer 5 (opus 10 nummer 1), bijgenaamd ”de kleine Pathétique”. Vervolgens speelt Lucas de echte ”Pathétique”: sonate 8 (opus 13).
Arthur vertolkt daarna de zestien minuten durende sonate 13 (opus 27 nummer 1), waarop Lucas aansluit met de zeer bekende sonate 14 (opus 27 nummer 2), de zogenaamde Mondscheinsonate.
Bij wijze van bonus spelen de broers vierhandig de acht variaties over een thema van graaf Von Waldstein, die Beethoven waarschijnlijk rond 1792 componeerde.
De broers presenteren zich op deze cd als zeer getalenteerde pianisten. In een mooie balans tussen poëtische schildering en virtuoos passagewerk brengen ze overbekende Beethovensonates overtuigend tot leven.
Het tweetalige cd-boekje bevat een promotie-interview en een biografische tijdlijn met de wapenfeiten van de broers. Helaas ontbreekt iedere informatie over de gespeelde werken van Beethoven.
Arthur Jussen, Lucas Jussen – Beethoven Piano Sonatas; Deutsche Grammophon (00289 4763847); € 19,99.