Het is alweer dertien jaar geleden, maar de datum 2 april 1997 staat in haar geheugen gegrift. „Addie vertrok ’s morgens vroeg naar Amersfoort. Hij had zeventien psalm– en liedbewerkingen gemaakt en die opgedragen aan muziekvrienden. Hij wilde ze zelf opnemen op de drie orgels van de Joriskerk. Om halfelf die ochtend ging de telefoon: Dolph Thierry van STH Records. Mijn man was tijdens het koffiedrinken, in de keuken bij de koster, onwel geworden en lag inmiddels in het Lichtenbergziekenhuis. Ik moest direct komen en de twee kinderen meenemen. Ik pakte in de haast allerlei spullen voor Addie, niet wetend dat het al niet meer hoefde.”

Tineke de Jong trof haar man op de intensive care aan. „Hij lag in coma. Die dag en nacht brachten we door in het ziekenhuis. Addie bleef verbonden met een enorme hoeveelheid apparatuur. Enigszins verdwaasd heb ik daar rondgelopen; de harde waarheid drong nog niet tot me door.

De volgende dag, de verjaardag van onze oudste zoon Christiaan, kwam de neuroloog vertellen dat er geen leven meer werd geconstateerd. Nog langer doorgaan met beademen zou geen zin hebben. Besloten werd alle apparatuur af te koppelen. Daarna heeft het nog enkele uren geduurd voordat mijn man overleed; hij had een sterk hart. Ik ben er die laatste uren niet meer bij geweest, het werd me afgeraden. Achteraf heb ik daar spijt van.”

De Rotterdamse Goede Herderkerk, waar Addie de Jong sinds 1968 cantororganist was, puilde uit tijdens de rouwdienst. „De mensen stonden zelfs buiten en er moest politie aan te pas komen om het verkeer te regelen. Die dag bleek welke grote plaats Addie bij velen innam. Maar ook dít heb ik ervaren: een volle kerk, daarna een leeg huis.”

Tineke de Jong laat de dubbel-cd ”Hommage” zien. Op de voorkant prijkt een foto van haar man. „Zijn muziekvrienden hebben besloten alsnog de aan hen opgedragen composities op te nemen in de Joriskerk.” Dat die vriendenkring breed was, blijkt uit het bonte organistengezelschap dat meewerkte: onder anderen Aad van der Hoeven, Johann Th. Lemckert, Sander van Marion, Jan J. van den Berg en Herman van Vliet. „Het waren, ondanks de verschillen in muzikale stijl en aanpak, allemaal collega’s met wie hij een sterke band had. Den Hertog in Houten heeft de composities in bladmuziek uitgegeven. Dat voelde voor mij als de afsluiting van een moeilijke periode.”

Als Tineke de Jong haar man moet typeren, rolt er vlot een rijtje karakteristieken uit. „Addie was dynamisch, gedreven, perfectionistisch, toekomstgericht, opgeruimd, energiek, snel. Dat hoor je in zijn muziek. Hij was zeven dagen per week bezig: als cantororganist van de Goede Herderkerk, als dirigent van diverse koren, als beiaardier van vijf torens in vier plaatsen, als componist. Tot ’s nachts toe. Dan zat hij achter de vleugel nieuwe muzikale invallen te noteren. Achteraf zeg ik: in die vijftien jaar dat we getrouwd zijn geweest, hebben we te weinig tijd voor elkaar gehad.” Ze wijst naar het glanzend bruine instrument dat haar ruime woonkamer in Schiedam domineert. „Die vleugel, dat is zíjn instrument. Hij heeft voor mij een grote, emotionele betekenis.”

Tineke is Addies tweede vrouw. Zijn eerste vrouw, Jetty, overleed op 37-jarige leeftijd aan kanker. „Dat was in juli 1981. In december schreef hij mij een brief of ik nader kennis met hem wilde maken. Ik kende hem toen alleen als begeleider van het koor in Voorschoten waar ik zong. Verder niet. Achteraf is het best wonderlijk gegaan. We hebben elkaar in korte tijd diverse keren ontmoet. In september 1982 trouwden we, ruim een jaar na het overlijden van Jetty.”

De eerste vijf jaar van het huwelijk waren zwaar, zegt Tineke de Jong eerlijk. „Ik gaf mijn baan op bij Shell, verhuisde van Leiderdorp naar Vlaardingen, kreeg met een drukbezette man te maken en moest twee kinderen opvoeden die door het overlijden van hun moeder behoorlijk stuurloos waren. Ik wist absoluut niet waar ik aan begon, was altijd bezig en dacht soms: Ben ík er ook nog? Maar ik vergeet nooit dat de twee jongens op een dag de trap afkwamen en aan me vroegen: „Mogen we u voortaan mama noemen?” Het voelde als een bekroning op mijn werk. Na vijf jaar kwam er weer rust in het gezin.”

Haar huwelijk betekende ook dat ze werd ondergedompeld in de wereld van de klassieke muziek en de kerkmuziek. „In mijn geboorteplaats Amsterdam heb ik zeven jaar orgelles gehad, maar in de puberteit ben ik ermee gestopt en raakte ik verslingerd aan popmuziek. Door Addie raakte ik muzikaal gezien weer terug bij af.”

Veertien jaar was Addie de Jong dirigent van het gemengde koor Jubilate Deo in Woudenberg. „Hij heeft daar een goede tijd gehad en veel voor het koor gearrangeerd en gecomponeerd. In 1995 nam hij afscheid om zich meer aan het muziek schrijven en het gezin te kunnen wijden.”

Als hoogtepunt uit het omvangrijke oeuvre van haar man noemt Tineke de Jong de Marcuspassie voor koor, orkest en solisten. „Daar was hij zelf heel tevreden over. Het werk is na zijn overlijden nog een paar keer uitgevoerd.”

Ze heeft nog een vurige wens. „Veel stukken van Addie –voor koor, orgel, piano, orkest, solo– liggen onuitgegeven op de plank. Ze verdienen een groter podium. Ik hoop dat het ervan komt.”

Dit is het vierde en laatste deel in een serie over weduwen van bekende organisten.