Majestueus verheft de Golden-Gatebrug zich boven de baai van San Francisco. De felle Californische zon geeft de massieve pijlers van het beroemde bouwwerk een diepgouden glans. Tientallen toeristen fotograferen de skyline van de stad en het beruchte gevangeniseiland Alcatraz of staren dromerig naar de eindeloze horizon van de Stille Oceaan.

Zoals in veel Amerikaanse plaatsen is er ook in San Francisco weinig van te merken dat de Verenigde Staten in oorlog zijn. Bij de tolpoorten voor de Golden Gate wordt het verkeer extra gecontroleerd en de wegen die onder de brug door leiden, zijn afgesloten om het risico op terroristische aanslagen te verkleinen. Maar het aantal extra soldaten en politieagenten dat in San Francisco is gestationeerd, valt in het niet bij de massale troepeninzet in steden als New York en Washington.

En, in tegenstelling tot andere delen van de Verenigde Staten, is de bevolking van Californië veel minder overtuigd van de noodzaak van de strijd tegen Bagdad, getuigen bijvoorbeeld de massale antioorlogprotesten in San Francisco. Enerzijds komt dat doordat het risico van terroristische aanslagen in de ”Sunny State” aanzienlijk kleiner is. Aan de andere kant voelen de Californiërs zich steeds meer geïsoleerd van de oostkust en van het beleid dat de federale regering enkele duizenden kilometers verderop uitstippelt.

Het Public Policy Institute of California in San Francisco voerde onlangs een grootscheeps opinieonderzoek uit onder de inwoners van Californië over de vraag hoe zij tegen de koers van de huidige regering aankijken en in het bijzonder tegen de manier waarop het Witte Huis de crisis rond Irak aanpakt. President George W. Bush en de zijnen kwamen er bepaald niet goed van af. Iets meer dan eenderde van de Californiërs kan zich over het algemeen in het beleid van Washington vinden, terwijl 58 procent zegt de federale overheid „slechts af en toe te vertrouwen.”

Ongeveer de helft van de bevolking van de volkrijkste staat van Amerika keurt het optreden van Bush goed; eenzelfde percentage is tegen de oorlog in Irak.

„Steeds meer Californiërs twijfelen eraan dat het Witte Huis werkelijk hun standpunten en belangen vertegenwoordigt”, zegt Mark Baldassare, directeur van het Public Policy Institute. „Door dit gevoel van vervreemding is de bevolking niet bereid de president het voordeel van de twijfel te geven, of het nu gaat om oorlog voeren of om belastingmaatregelen.”

Dat gevoel van isolatie is bepaald niet nieuw. „Wij hebben een lange traditie van meningsverschillen met Washington”, legt professor Bob Waste, hoogleraar publiek beleid aan de California State University in Sacramento, uit. „Dat heeft niet alleen met onze geografische ligging te maken, maar ook met onze historische oriëntatie op het westen, het gebied van de Stille Oceaan. Misschien kunnen wij daardoor de zaken meer in een wereldwijd perspectief zien dan de mensen aan de andere kant van het land.”

Volgens Waste speelt ook de aanzienlijke etnische diversiteit van Californië een rol. „Wij hebben een omvangrijke allochtone bevolking. Ik woon zelf in een stad die volgens de statistieken de grootste verzameling rassen en culturen in de Verenigde Staten kent. Daardoor wordt de boodschap van de president niet automatisch overgenomen, maar proberen wij altijd naar concensus te streven. Het blijkt ook dat de steun die Bush voor de oorlog tegen Irak geniet, in deze staat vooral komt van blanke mannen en Republikeinen.”

Volgens Baldassare zijn het vooral economische factoren die ervoor zorgen dat Californië in toenemende mate van Washington vervreemdt en tegen de oorlog is. „ Het is een aantal jaren geleden begonnen met de energiecrisis in deze staat en de manier waarop de overheid die heeft aangepakt. Uit ons opinieonderzoek blijkt ook dat de overgrote meerderheid van de bevolking de economie en de situatie op de arbeidsmarkt als het grootste probleem ziet. De strijd tegen het terrorisme komt pas op de vierde plaats.”

Professor Waste is het niet helemaal met Baldassare eens. „Het voert mijns inziens te ver om te zeggen dat de economische situatie de houding ten aanzien van de militaire campagne in Irak bepaalt. Ik denk dat de inwoners van Californië gewend zijn aan crises. We hebben hier ruime ervaring met bosbranden, overstromingen, aardbevingen. Wij zijn heel goed in staat dat soort situaties het hoofd te bieden.

Het probleem is dat de regering-Bush geen deugdelijke argumentatie voor de oorlog tegen Saddam Hussein heeft aangevoerd. Er is hier ontzettend veel onrust over de noodzaak van het conflict en over waar dit in de toekomst allemaal toe zal leiden.”

In het verleden was de steun voor Bill Clinton in Californië aanzienlijk aanzienlijk groter dan die voor George Bush nu. Zou het vertrouwen in de regering groter zijn geweest als een Democraat de Verenigde Staten naar een oorlog had geleid? „Dat geloof ik niet”, stelt prof. Waste. „Het gaat er gewoon om dat een president zijn standpunt onderbouwt. Clinton deed dat destijds toen we in Bosnië militair ingrepen, en de bevolking van Californië stond achter hem. Nu is het allemaal flinterdun.”

Ondanks alle twijfels over de strijd tegen Saddam Hussein, heeft Californië meer soldaten naar het slagveld gestuurd dan elke andere Amerikaanse staat. Waste: „Dat is het ironische van de situatie. Er is veel protest, maar we gaan er wel voor als dat van ons wordt gevraagd. Niemand moet ook denken dat wij niet vaderlandslievend zijn. Mijn eigen vader en schoonvader hebben als officiers in Korea gediend.”