Het keerpunt is volgens de onderzoekers bereikt in 2000. Het aantal kinderen was toen zover gedaald dat statistisch kwam vast te staan dat er in de volgende generatie minder ouders zullen zijn dan in de huidige. De vijftien landen van de Europese Unie telden in 2000 ongeveer 375 miljoen inwoners.

Brian O’Neill van het Internationaal Instituut voor Toegepaste Systeemanalyse zei dat de prognose gebaseerd is op de leeftijdsopbouw van de huidige Europese bevolking. Deze telt thans meer volwassenen dan kinderen, wat betekent dat er in de toekomst minder ouders zullen zijn. Als het huidige geboortecijfer van 1,5 kind per vrouw tot 2020 onveranderd blijft, zal dat ertoe leiden dat er in 2100 80 miljoen minder mensen zijn, ervan uitgaande dat ook de sterfte gelijk blijft en er geen aanwas is door immigratie, zei O’Neill. Met name immigratie kan ervoor zorgen dat de voorspelde bevolkingsafname zich uiteindelijk toch niet voordoet, zei O’Neill.

Een belangrijke factor voor de achteruitgang is de veranderde rol van vrouwen, die ervoor heeft gezorgd dat de leeftijd waarop zij hun eerste kind krijgen in de vorige eeuw is toegenomen van voor in de twintig naar achter in de twintig.

Andere wetenschappers die aan het onderzoek hebben meegewerkt zijn Wolfgang Lutz en Sergei Scherbov van het Instituut voor Demografie in Wenen.