De ETA is een interkerkelijke instelling voor theologisch onderwijs op hbo-niveau in Zwijndrecht. Volgens directeur C. van Nes is er bewust voor gekozen om rond het zilveren jubileum stil te staan bij het thema ”christelijke spiritualiteit”. „Christelijke spiritualiteit betekent voor mij bovenal geestelijk leven: leven met God”, schrijft hij in de aankondiging. „En dat is precies waar het in het werk bij de ETA al 25 jaar om draait: mensen onderwijzen uit Gods Woord, zodat zij God beter mogen leren kennen.”Een van de hoofdsprekers tijdens het symposium is H. J. ten Voorde, docent praktische en Bijbelse theologie aan de ETA. Hij gaat in op de vraag wat christelijke spiritualiteit precies inhoudt en op welke manier deze praktisch vorm kan krijgen.

Wat onderscheidt christelijke spiritualiteit van seculiere spiritualiteit?

„In de christelijke spiritualiteit gaat het om de ontmoeting tussen God en mens. Daarbij ligt het initiatief bij God, Die zoekt naar de mens die zich voor Hem verstopt. Moderne spiritualiteit richt zich juist op de zoekende mens. Bij christelijke spiritualiteit gaat het niet in de eerste plaats om zíngeving maar om vérgeving. In Jezus zoekt God verloren mensen. Daarom kan christelijke spiritualiteit niet los gezien worden van het kruis en van de opstanding van Christus. Met ons symposium proberen we een antwoord te geven op de hang naar spiritualiteit in de samenleving.”

Gaat het daarbij vooral om persoonlijke beleving of bevinding?

„Zowel in evangelische als in bevindelijk gereformeerde kring is men sterk gericht op persoonlijke spiritualiteit. Op een iets andere manier is dat ook bij rooms-katholieke mystici aan de orde. Ik wil niet zeggen dat individuele spiritualiteit on-Bijbels is, maar mensen kunnen er ook in doorslaan. De bevindelijk gereformeerde kring kent een verhalencultuur waarin het vaak draait om mensen die iets bijzonders hebben meegemaakt. Dergelijke verhalen lijken soms als twee druppels water op die van rooms-katholieke mystici. Er zit een aspect aan van onbereikbaarheid voor niet-ingewijden, wat niet gezond is.”

Waar ligt wat u betreft de grens?

„Het gaat om de juiste balans tussen individuele en gemeenschappelijke beleving. Aandacht voor persoonlijke spiritualiteit is legitiem, maar we moeten niet vergeten dat er ook een gemeenschappelijke spiritualiteit bestaat, die vorm krijgt in de liturgie. Het gaat dan om de gezamenlijke ontmoeting met God. Christelijke spiritualiteit is geen doe-het-zelfspiritualiteit. De genademiddelen worden ons aangereikt door de Bijbel en de christelijke traditie. Daarin hebben omgang met de Schrift, gebed, meditatie, stil worden voor God en verootmoediging een centrale plaats. De kerk zou dé vindplaats voor spiritualiteit kunnen zijn.”

Wat kan christelijke spiritualiteit betekenen voor het bredere verband van de samenleving?

„Christelijke spiritualiteit heeft onmiskenbaar een ethische dimensie en is daarmee verre van zweverig. Het is een nuchtere levensstijl die vérgaande consequenties heeft voor alle facetten van ons persoonlijke en maatschappelijke leven; voor ons omgaan met de medemens, met Gods schepping.”

Hoe geeft de Evangelische Theologische Academie vorm aan christelijke spiritualiteit?

„Als onderwijsinstelling richten we ons niet alleen op de academische vorming van de studenten. Het gaat er in de eerste plaats om dat mensen meekrijgen dat een leven met God het belangrijkste is. Dat ideaal van de oprichters is overeind gebleven, ondanks de professionaliseringsslag die de ETA in de afgelopen jaren heeft doorgemaakt.

De omstandigheden zijn overigens wel veranderd. De ETA is opgericht er omdat in evangelische kring veel voorgangers zonder gedegen theologische basis werkzaam waren. Er was nog geen opleiding op hbo-niveau beschikbaar.

Nu is dat anders. De Christelijke Hogeschool Ede heeft een Academie voor Theologie en tal van voormalige Bijbelscholen zijn inmiddels erkende hbo-instellingen. De Evangelische Theologische Faculteit Leuven (ETF) is nu zelfs een universitaire opleiding. In die context blijft ook de ETA mensen toerusten om dienstbaar te zijn aan de christelijke gemeente. Dat is de missie waaraan we trouw blijven.”