Slachtoffers Auschwitz willen ook excuses
De Nederlandse regering zou maandag tijdens de viering van 65 jaar bevrijding kamp Westerbork haar excuses moeten aanbieden aan de slachtoffers die in Nederland na terugkeer uit de concentratiekampen slecht zijn behandeld.
Dat stelde voorzitter Jacques Grishaver van het Nederlands Auschwitz Comité vrijdag in een reactie op de excuses die minister Ab Klink maandag gaat aanbieden aan Selma Engel-Wijnberg. Zij is de enige nog levende Nederlandse vrouw die het vernietigingskamp Sobibor heeft overleefd. Engel-Wijnberg dreigde na haar terugkeer uit Sobibor het land te worden uitgezet omdat ze in Zwolle trouwde met een Pool die ze in het kamp had leren kennen.„De opvang van alle slachtoffers uit de kampen na de oorlog was ronduit slecht", aldus Grishaver. „Wat mevrouw Wijnberg is overkomen was het absolute toppunt van die slechte opvang. Maar als de regering dan toch excuses maakt, kunnen ze het beter direct goed doen."
Vanuit Nederland werden in de Tweede Wereldoorlog 105.000 mensen naar kampen in Duitsland en Polen gebracht. Van hen keerden er na de oorlog slechts vijfduizend terug, vooral uit Bergen-Belsen, Theresienstadt en Auschwitz. Nu, na 65 jaar, zijn er naar schatting nog een paar honderd in leven.
„Wijnberg is slechts één van de vele verhalen", memoreert Grishaver. „Toen ze terugkwamen na die verschrikkelijke periode waren ze niet alleen hun familie en hun bezit, maar ook hun huizen kwijt. Er hebben kampoverlevenden in portieken geslapen. Ze kregen achteraf belastingaanslagen en rekeningen voor gas en elektra voor de periode dat ze in het kamp hadden gezeten."
De regering bood begin 2000 in een brief zijn excuses aan voor het „formalisme, de bureaucratie en de kilte in de periode van rechtsherstel" na de oorlog. Maar voorzitter Grishaver heeft dat eigenlijk nooit genoeg gevonden. „Het waren ook wel heel algemene woorden, waar veel slachtoffers zich nooit in hebben herkend."
Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) en oorlogskenniscentrum Cogis denken dat het geen slecht gebaar zou zijn van de Nederlandse regering om inderdaad excuses te maken. „Het zou passen in de ontwikkeling die Nederland doormaakt in de manier waarop op de Tweede Wereldoorlog wordt teruggekeken", stelt directrice Trudy Prins van Cogis.