Via Salt en Sort naar Start
De beperking en afbouw van strategische kernwapens kent een lange geschiedenis, die wordt gemarkeerd door diverse verdragen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie/Rusland. Hieronder een beknopt overzicht.
Salt I. De Strategic Arms Limitation Talks (Salt) leidden in 1972 tot de Salt I-akkoorden, waartoe het Anti Ballistic Missile Treaty (ABM-verdrag) en de Interimovereenkomst over Aanvalswapens behoorden. Ondertekenaars waren de Amerikaanse president Nixon en de Russische president Brezjnev.Het ABM-verdrag beperkte het aantal strategische raketdefensiesystemen (ten behoeve van het behoud van wederzijdse kwetsbaarheid); de Interimovereenkomst beperkte het aantal Amerikaanse en Russische ICBM- en SLBM-aanvalssystemen (respectievelijk lanceerinrichtingen vanaf land en vanaf zee). In 2002 zegden de VS eenzijdig het ABM-verdrag op.
Salt II. Vervolg op Salt I, ondertekend in 1979. Het verdrag hield een verdere beperking in van het aantal Amerikaanse en Sovjet-ICBM-lanceerders, SLBM-onderzeeërs en bommenwerpers. Salt II raakte echter in de versukkeling door de inval van de Sovjet-Unie in Afghanistan, in december 1979.
Start I. Het eerste Strategic Arms Reduction Treaty was een idee van president Ronald Reagan, begin jaren 80 van de vorige eeuw, en kwam tot stand in juli 1991. Doel was het terugbrengen van de strategische nucleaire arsenalen (zowel kernkoppen als de dragers ervan) naar 1600 draagsystemen. Die mochten niet meer dan 6000 kernkoppen hebben.
Door de ineenstorting van de Sovjet-Unie liep de bekrachtiging van het verdrag ernstige vertraging op. De Start I-reducties waren in december 2001 volledig doorgevoerd. Het verdrag liep op 5 december vorig jaar ten einde.
Sort. Op 24 mei 2002 tekenden president George W. Bush en zijn ambtgenoot Poetin de Strategic Offensive Reductions Treaty (Sort), ook wel het Verdrag van Moskou genoemd. De VS en Rusland zegden toe de strategische arsenalen terug te brengen tot 2200 kernkoppen. Het verdrag werd zowel door de Senaat (VS) als door de Russische Doema geratificeerd. Het zat evenwel vol vaagheden.
Nieuwe Start. Op 26 maart kondigen president Obama en zijn ambtgenoot Medvedev een nieuw Start-verdrag aan, dat bindend is voor beide partijen en voorziet in heldere verificatieprocedures. Het aantal strategische kernkoppen wordt beperkt tot 1550; de draagsystemen tot 800. Vandaag wordt het in Praag ondertekend.
