De Russische inlichtingendienst FSB gaat ervan uit dat de zelfmoordaanslagen, waarbij 39 mensen om het leven kwamen, zijn gepleegd door bendes die banden onderhouden met separatisten en opstandelingen in de noordelijke Kaukasus. Deze regio, waartoe onder meer de deelrepublieken Dagestan en Tsjetsjenië behoren en waar veel moslims wonen, is al jaren het toneel van geweld. In de Dagestaanse plaats Kizljar stierven woensdag nog twaalf mensen tijdens twee bomaanslagen door zelfmoordenaars.Donderdag hadden extremisten kennelijk opnieuw plannen voor een terreurdaad. In de nachtelijke uren kwamen twee personen om het leven toen een met explosieven volgeladen personenauto ontplofte. De veiligheidsdiensten gaan ervan uit dat de daders een fout hebben gemaakt, waardoor de bom te vroeg explodeerde.

De politieke leiders in Rusland, president Dmitri Medvedev en premier Vladimir Poetin, hebben in de afgelopen dagen al duidelijk gemaakt dat ze er alles aan zullen doen om de organisatoren van de terreur op te pakken en te berechten. Medvedev deed daar donderdag nog een schepje bovenop. „We moeten meer antiterroristische maatregelen nemen, niet alleen doelmatiger maar ook strenger, meedogenlozer en preventiever", aldus Medvedev tijdens zijn onaangekondigde bezoek aan Machatsjkala, de hoofdstad van Dagestan.

„De laatste tijd hebben we de meest beruchte criminelen een kopje kleiner gemaakt, maar het lijkt erop dat het niet genoeg was", zei Medvedev verder. Ook pleitte hij voor het versterken van de FSB, zodat deze dienst meer succes kan boeken bij het bestrijden van extremisten. Directeur Aleksander Bortnikov van de FSB maakte bekend dat een aantal verdachten inmiddels is aangehouden in verband met de terreuraanslagen van deze week.

Op negen begraafplaatsen in Moskou werden donderdag slachtoffers van de aanslagen begraven. Nabestaanden droegen foto’s van hun dierbaren en bloemen met zich mee.

De verantwoordelijkheid voor de dubbele zelfmoordaanslag in de metro is opgeëist door de radicaalislamitische rebellenleider Dokoe Oemarov, die vanuit Tsjetsjenië opereert. Hij noemt zichzelf sinds 2007 Emir van het door hem zelf uitgeroepen Kaukasus Emiraat. Met deze titel claimt hij de leiding over rebellengroepen in de noordelijke Kaukasus.

Moskou ziet Oemarov (45) als terrorist en heeft hem al meerdere keren doodverklaard. Het Kremlin houdt de veteraan uit de Tsjetsjenië–oorlogen in de jaren negentig verantwoordelijk voor het organiseren van een reeks (zelfmoord)aanslagen in Rusland, waarbij vele doden vielen. Oemarov had vorige maand in een interview al gedreigd met een nieuw offensief. „Bloed zal niet langer alleen in onze steden vloeien. De oorlog komt naar Rusland".