Dat bleek woensdag tijdens een debat in de Kamer met minister Van der Hoeven en staatssecretaris Nijs, beiden van Onderwijs. Er is wel steun voor een onafhankelijk vervolgonderzoek onder regie van het departement.

Een maand geleden was er wel een ruime kamermeerderheid voor een parlementair onderzoek. Na de presentatie van een rapport door de Algemene Rekenkamer over de fraude, die met name is gesignaleerd in het hoger beroepsonderwijs, zeiden de fracties van PvdA, VVD, SP en D66 dat de Kamer nu zelf het onderzoek ter hand moest nemen. De fracties sloten zelfs een parlementaire enquête niet uit.

Die meerderheid was er woensdag niet meer, want de VVD was van standpunt veranderd. Volgens de liberaal Aptroot, die gisteren zijn maidenspeech hield, moeten de minister en de staatssecretaris nog een kans krijgen.

CDA, VVD, LPF en ChristenUnie, die samen een meerderheid vormen, steunden woensdag het voornemen van minister Van der Hoeven en staatssecretaris Nijs om een onafhankelijk vervolgonderzoek naar de fraude in te stellen. De Kamer stelde als voorwaarde dat ze mee mag praten over de samenstelling, de onderzoeksopdracht en de onderzoeksopzet. Ook moet de Kamer tussentijds worden geïnformeerd over de voortgang.

De fracties van PvdA, GroenLinks, D66 en SP willen daar juist niet over meepraten. Zij vinden dat de Kamer haar onafhankelijkheid niet mag verliezen. De SGP-fractie wil intern nog een afweging maken of ze een parlementair onderzoek wil of een onafhankelijk onderzoek door het departement.

De Tweede Kamer sprak woensdag afkeurende woorden uit over het zogenaamde zelfreinigende onderzoek dat de vorige minister van Onderwijs, Hermans, uit liet voeren naar de fraude. De bedoeling was dat de instellingen zelf aan zouden geven als ze hadden gefraudeerd met studentenaantallen. Dat is niet in voldoende mate gebeurd, zo bleek uit een aanvullend onderzoek van de Algemene Rekenkamer (ARK).

Ook over het ARK-onderzoek was de Kamer teleurgesteld, zo bleek woensdag.

De fracties hadden erop gerekend dat de Rekenkamer tot op de bodem de omvang van de fraude zou uitzoeken. Dat is niet gebeurd. De Rekenkamer ziet zichzelf niet als een onderzoeksorgaan, maar als een controlerende instantie.