Trouwe Aziatische partners
Australië en Japan, Amerika’s trouwste bondgenoten in Azië, hebben dinsdag steun uitgesproken voor het ultimatum van 48 uur dat president George Bush de Iraakse leider Saddam Hussein heeft gesteld.
Indonesië, het land met de grootste moslimbevolking van de wereld, sprak er zijn spijt over uit en China vindt dat de Verenigde Naties alsnog de gelegenheid moeten krijgen de crisis vreedzaam op te lossen.
De redevoering waarin Bush Saddam de wacht aanzegde, werd maandagmorgen in veel Aziatische landen live uitgezonden. De mensen op straat reageerden in meerderheid afwijzend. „Uit een oorlog is nog nooit iets goeds voortgekomen”, zei Makoto Inoue, een verkoper van zeewier in Tokio. „Als Japanner ben ik ertegen.”
De meest tastbare steun kwam van Australië. Enkele uren nadat Bush hem had gebeld om Australië te vragen toe te treden tot de ”coalitie van de bereidwilligen” maakte premier John Howard bekend dat de 2000 Australische militairen die al stand-by waren in de Golf, Bush ter beschikking staan. Veel Australiërs zijn sterk gekant tegen een oorlog, maar Howard zei dat de regering meent met het besluit het midden- en langetermijnbelang van Australië te dienen.
De Japanse premier Junichiro Koizumi omschreef het ultimatum als een „heel moeilijk besluit” voor Bush. Hij herhaalde dat Japan geen noodzaak ziet voor een nieuwe VN-resolutie om het gebruik van geweld goed te keuren. „Wij steunen het Amerikaanse standpunt”, zei hij. Japan mag volgens zijn grondwet geen militairen in het buitenland laten vechten, maar nieuwsmedia hebben gesuggereerd dat de regering wellicht militairen naar buurlanden van Irak zal sturen om te helpen bij de opvang van vluchtelingen.
Op de belangrijkste beurzen van Azië gingen de aandelenprijzen vandaag omhoog in de verwachting dat een oorlog tegen Irak na het ultimatum van Bush kort en beslissend zal zijn. De Japanse Nikkei-index sloot 1,05 procent hoger dan maandag.
In de moslimlanden van Azië en China, die hadden aangedrongen op verdere diplomatieke inspanningen, overheerste teleurstelling over het ultimatum. De nieuwe premier van China, Wen Jiabao, riep op alsnog alle pogingen in het werk te stellen een gewapend conflict te voorkomen, maar erkende dat de kans daarop vrijwel is verkeken. „De pijl is al in de boog gelegd”, zei Wen, „maar zolang er een glimpje hoop is zullen wij onze inspanningen voor een vreedzame oplossing niet opgeven.”
De Chinese media berichtten dat minister van Buitenlandse Zaken Li Zhaoxing enkele uren eerder met zijn Amerikaanse en Britse ambtsgenoot had gebeld om hen te manen tot „voorzichtigheid bij het besluiten om wel of geen oorlog te beginnen.”
Indonesië betuigde zijn spijt over het afbreken van de diplomatie. „Wij geloven nog altijd dat een oplossing van de crisis moet worden gevonden binnen de VN-Veiligheidsraad”, zei regeringswoordvoerder Marty Natalegawa.