In de woonkamer van hun rijtjeshuis in Drunen zitten de vijf kinderen van Daniel en zijn vrouw Lucy op deze dinsdagavond rustig op de bank. Ze kijken televisie of bladeren een stapel reclamefolders door. De jongste zit net op de basisschool, de oudste bereidt zich voor op zijn vmbo-examen. Hij wil daarna een opleiding installatietechniek gaan volgen.In de zomer van 2005 verhuisde het gezin van een asielzoekerscentrum in Almere naar het Brabantse Drunen. Het leven van Daniel stond sindsdien geruime tijd in het teken van taalonderwijs en een inburgeringscursus. Sinds september 2008 heeft hij zijn inburgeringsdiploma op zak.

Voordat het zo ver was, moest de vluchteling onder meer dertig bewijzen tonen van gesprekken die hij bij diverse instanties had gevoerd. „Ik heb er 62”, zegt Daniel. Hij staat op en laat een map zien met de verslagen van ontmoetingen op onder meer een basisschool, een consultatiebureau en in een bibliotheek.

Zijn pogingen om na de inburgering een beroepsopleiding te gaan volgen, strandden. „De gemeente zei dat ik daar te oud voor was. Als ik het toch wilde, moest ik het zelf betalen. Daar had ik het geld niet voor”, zegt Daniel, die in Sudan onder meer enkele jaren lesgaf op een basisschool.

Via de sociale dienst werd hij in juli 2008 voor een jaar tewerkgesteld in het magazijn van een bedrijf in de regio. „Spullen inpakken en labelen”, zo vat de vluchteling zijn werkzaamheden samen. Een jaar lang verdiende hij er het minimumloon mee.

Toen het contract afliep, moest hij zelf een andere baan zoeken. „Ik zat regelmatig achter de computer, zocht op werk.nl naar vacatures, schreef sollicitatiebrieven, stuurde mijn cv op.”

De Sudanees, die vanaf jonge leeftijd blind is aan zijn linkeroog, solliciteerde bij verscheidene bedrijven naar de functie van magazijnmedewerker, maar richtte zich ook op vacatures in de productiesector, de groenvoorziening en de landbouw. Diverse keren kreeg hij een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek, maar een baan leverde het hem niet op. Als reden kreeg hij doorgaans te horen dat hij te weinig ervaring heeft en de Nederlandse taal onvoldoende beheerst.

In augustus kon Daniel via een uitzendbureau aan de slag als magazijnmedewerker bij een internationaal bedrijf in Waalwijk. „Ik moest eerst een Engelse toets doen. Toen ik daarvoor was geslaagd, kon ik voor vijf maanden aan het werk. Die periode is net afgelopen. Nu ben ik weer op zoek naar werk. Ik wil niet leven van een uitkering, maar zonder opleiding en ervaring is het moeilijk een baan te vinden. Ik hoop dat mijn kinderen later een betere kans krijgen.”

Zijn laatste job als magazijnmedewerker droeg niet veel bij aan zijn integratie in de Nederlandse samenleving, zegt Daniel. Op het werk hoorde hij voornamelijk Engels en Pools spreken. Nederlandse collega’s zag hij nauwelijks.

Contacten met Nederlanders doet Daniel onder meer op als vrijwilliger bij het Rode Kruis. In Uganda werkte hij al voor deze hulporganisatie. Zijn Nederlandse EHBO-diploma haalde hij in 2007. Sindsdien wordt hij regelmatig als hulpverlener ingezet, bijvoorbeeld bij sportevenementen van scholen in de regio of tijdens de Nijmeegse Vierdaagse.

Daniel doet zijn vrijwilligerswerk met plezier. „Ik wil graag mensen helpen. En ik vind het leuk om met anderen te praten, dingen te leren en samen bezig te zijn.”

Dit is het tweede deel in een serie van drie artikelen waarin uitgenodigde Afrikaanse vluchtelingen terugblikken op hun eerste vijf jaar in Nederland.

Daniel Kajokole (45) groeide op in het district Kajo Keli in Sudan. In 1994 vluchtte hij met zijn gezin naar Uganda. „De problemen die de rebellen veroorzaakten, zorgden ervoor dat ik het land heb verlaten”, zei Daniel vijf jaar geleden in deze krant. „Er was geen fatsoenlijke plek om te wonen, overal werd gevochten.”

Na een jarenlang verblijf in kampen in Uganda mochten Daniel, zijn vrouw Lucy Nyomon (36) en hun vijf kinderen zich in januari 2005 als uitgenodigde vluchtelingen in Nederland vestigen. „We willen een nieuw leven beginnen, de taal leren, cursussen volgen. Misschien kan ik daarna gaan werken”, zei Daniel twee dagen na aankomst in Nederland.