Buitenland

Radicalisering bedreigt Libanon

Onder moeilijke omstandigheden is de regering-Hariri in Libanon eind vorig jaar haar werk begonnen. Libanon dreigt te radicaliseren.

Van onze correspondent
21 January 2010 11:48Gewijzigd op 14 November 2020 09:39
Sjiitische LIbanezen. Foto EPA
Sjiitische LIbanezen. Foto EPA

De parlementsverkiezingen in Libanon werden op 7 juni 2009 op overtuigende wijze gewonnen door de alliantie van de 14e maart. De spil van deze alliantie is de soennitische al-Mustaqbalpartij, die onder leiding staat van Saad Hariri, zoon van de in 2005 vermoorde Rafiq Hariri. Volgens westerse logica zou het dus voor de hand hebben gelegen als de winnaars een regering zouden hebben gevormd. In Libanon werkt dit echter anders. Om het delicate evenwicht in het verscheurde land te bewaren, diende er een regering van nationale eenheid te komen, waarin ook alle oppositiepartijen zijn vertegenwoordigd.Na vijf maanden van politiek gesteggel werd op 9 november een nieuwe regering gepresenteerd. Dat de geboorte van dit kabinet in kringen van de oppositie werd gevierd als een overwinning, is veelzeggend. Hariri heeft dan ook vrijwel alle wensen van de oppositie ingewilligd.

Een heikel thema in de formatie betrof het wapenarsenaal van Hezbollah. VN-resolutie 1701 bepaalt dat Hezbollah dient te worden ontwapend en dat Beiroet zijn gezag uitoefent over het hele Libanese grondgebied, inclusief het zuiden, dat wordt gecontroleerd door Hezbollah. De nieuwe regering bepaalde dat de wapenkwestie wordt overgelaten aan de „nationale dialoog”, die wordt geleid door de president. Die verklaring heeft de wrevel gewekt van de christelijke partijen binnen de alliantie van Hariri.

Het wapenprobleem van Hezbollah kan niet los worden gezien van de toenemende spanningen tussen soennieten en sjiieten in het Midden-Oosten. In Jemen vecht Saudi-Arabië tegen de Zaydirebellen, die volgens Jemen worden gesteund door het sjiitische Iran. In de Palestijnse gebieden staan de door de soennitische landen gesteunde Palestijnse Autoriteit en de door het sjiitische Iran gesteunde Hamas lijnrecht tegenover elkaar. Ook in Irak lopen de politieke breuklijnen veelal langs de lijn sjiiten-soennieten.

Libanon lijkt ook die kant op te gaan. Volgens veel Libanese soennieten ontwikkelt de sjiitische Hezbollah zich steeds meer tot een staat binnen een staat. De sjiieten zijn de afgelopen decennia getalsmatig sterk gegroeid en volgens velen zijn er momenteel meer sjiieten dan soennieten in Libanon.

De onrust hierover onder soennieten groeit en leidt tot duidelijke groei van de salafistische beweging. De door Hariri geleide al-Mustaqbalpartij is een moderne soennitische partij met een gematigd seculiere visie op de staat. Er zijn echter aanwijzingen dat politici van deze partij vooral in het noorden van Libanon steeds vaker salafistische predikers gebruiken om steun te verwerven onder de soennieten – een reactie op de groeiende macht van Hezbollah.

Veel zorgwekkender is de groei van het radicaal-salafistische gedachtegoed in de talrijke Palestijnse vluchtelingenkampen in Libanon. Traditioneel worden deze gecontroleerd door de seculiere Fatahpartij, maar die zag de afgelopen jaren haar aanzien in de kampen snel afbrokkelen. Murad Batal al-Shishani, verbonden aan de Jamestown Foundation, stelde recentelijk in een rapport dat „al-Qaida actief ronselt in deze kampen. Als jonge Palestijnen training en organisatie wordt aangeboden kunnen ze potentieel gevaarlijk worden. Niet alleen voor Libanon, maar voor de hele regio.”

De groei van radicale bewegingen in de Palestijnse vluchtelingenkampen wordt vooral verklaard door de treurige en uitzichtloze sociale omstandigheden van de Palestijnen. Ook in Syrië en Jordanië werden afgelopen jaar gewapende confrontaties gemeld tussen Palestijnen en de veiligheidsdiensten.

Het is onder deze omstandigheden dat de nieuwe regering van Hariri haar werkzaamheden is begonnen. Unifil waarschuwde herhaaldelijk voor het groeiend wapenarsenaal van de sjiitische Hezbollah. Onder andere als reactie hierop beginnen de soennieten te radicaliseren en volgens sommigen binnen Libanon zich ook te bewapenen. En de Palestijnse vluchtelingenkampen vormen een tijdbom, die zich aan iedere controle onttrekt.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer