De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek lieten deze week aan duidelijkheid niets te wensen over: zelfstandigen –dikwijls zonder personeel, de zogeheten zzp’ers– behoren tot de grote verliezers van de economische crisis. Waar twee jaar geleden de opdrachten bij deze groep nog binnenstroomden, zitten velen nu op een houtje te bijten. Het gemiddelde inkomen daalde in het derde kwartaal van 2009 met maar liefst 12 procent ten opzichte van een jaar eerder. Terwijl voor een gemiddeld huishouden deze min beperkt bleef tot 3,3 procent.Niet alle zzp’ers hebben last van de malaise. Kees van Dongen (45) kijkt tevreden terug op het afgelopen jaar, zijn eerste als zelfstandig adviseur. Een snelle berekening leert dat zijn inkomen zelfs licht is gestegen. Al houdt Van Dongen nog een kleine slag om de arm. „Ik heb de definitieve cijfers nog niet binnen”, glimlacht hij.

Van Dongen besloot in de loop van 2008 om in het nieuwe jaar voor zichzelf te beginnen. Tot die tijd vervulde hij diverse bestuurlijke functies, de laatste acht jaar als voorzitter van Het Zwarte Corps, de branchevereniging voor machinegebonden personeel zoals monteurs en kraanmachinisten. „Ik heb bij iedere organisatie gewerkt alsof het mijn eigen bedrijf was. Maar vroeg of laat komt het besef dat het niet van jezelf is. Toen mijn tweede termijn als voorzitter afliep, ontstond er een natuurlijk moment om zelf in het diepe te springen.”

De kogel was amper door kerk of de kredietcrisis brak uit. „Toch heeft die mij geen seconde zenuwachtig gemaakt. Mijn keuze gaf rust, ik wist dat ik het kon. En dat bedoel ik niet pocherig.”

Van Dongen ontdekte de voordelen van het zzp-bestaan. „In één woord: flexibiliteit. Je kunt heel snel inspelen op wensen van de klant.” De nadelen? „Je gezin moet erachter staan, omdat je heel veel uren in je werk stopt. Ik heb een kantoor aan huis, maar mijn drie kinderen weten dat ze niet te pas en te onpas binnen kunnen stappen.”

Adviesbureau Praedt is sinds 1 januari vorig jaar actief. Van Dongen helpt bedrijven op het gebied van coaching, strategie en bestuur. Op zijn website prijkt een heel aantal referenten, waaronder Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland. Daarmee lijkt Van Dongen al snel een streepje voor te hebben op collega-zzp’ers. „Of ik een witte raaf ben? Zou kunnen. Maar via hem heb ik echt geen vijf opdrachten binnengesleept. Wat niet wegneemt dat een netwerk onmisbaar is voor een kleine zelfstandige.”

De adviseur weet het zeker: een vakman vindt altijd werk. Hoewel 2010 nog een moeilijk jaar zal zijn, blijft er toekomst voor zzp’ers. „Bedrijven zoeken altijd naar mensen die betrouwbaar, gedreven en vakkundig zijn.” Hij adviseert collega-zzp’ers dan ook om trouw te zijn aan de eigen visie. „Ben je een no-nonsense klusjesman, tuig dan niet een gelikte website op. In het eerste gesprek val je door de mand. Wees jezelf, houd de voetjes op de vloer.”