In een actie die duidelijk provocerend was bedoeld, schoot Noord-Korea maandag een zogenaamde Silkworm-raket de Zee van Japan in. De timing leek nauwkeurig gekozen. Seoul zat woensdag vol wereldleiders vanwege de inauguratie van de nieuwe Zuid-Koreaanse president Roh Moo Hyun, en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell was op Aziatisch tournee. Hij sprak maandag met Chinese leiders en bezocht woensdag Zuid-Korea.

Bovendien was de raket niet het enige incident. Vorige week vloog een Noord-Koreaanse MIG-19 straaljager over de Gele Zee het Zuid-Koreaanse luchtruim binnen. Deze actie werd door Zuid-Korea als een provocatie beschouwd.

Zuid-Korea, de VS en vooral Japan proberen desondanks zo goed mogelijk kalmte te bewaren. „We wisten sinds enkele dagen dat er een test zou kunnen aankomen”, zei Powell tijdens een persconferentie in Seoul, „dus ik vond het niet echt verrassend of schokkend of verontrustend dat dit vandaag plaatsvond.”

Woordvoerders van het Japanse ministerie van Defensie zeiden dat Noord-Korea tijdens militaire oefeningen de afgelopen jaren meerdere malen zo’n raket heeft afgeschoten. In Zuid-Korea zeiden militaire woordvoerders precies hetzelfde. Ook de raket zelf was niet van dreigende aard. Woordvoerders in de drie landen benadrukten dat het een kleine conventionele raket betrof met een maximumbereik van 100 kilometer. Duidelijk niet het type ballistische raket dat Japan of mogelijk zelfs de VS kan bereiken.

Maar ondanks de moedige pogingen van de drie landen om de provocatie publiekelijk zo onbelangrijk mogelijk te maken is er wel degelijk bezorgdheid. Het incident komt sowieso nadat de afgelopen maanden de spanning in de regio hoog is opgelopen. Afgelopen oktober meldde de VS dat Noord-Korea had toegegeven dat het werkte aan een geheim atoomprogramma.

Bijna vijf jaar nadat in augustus 1998 Noord-Korea zijn eerste raket over Japan schoot, en daarmee aantoonde dat het heel Japan kon bestrijken, blijkt Japan nog altijd niet in staat een Noord-Koreaanse raketaanval af te slaan of zelfs te voorspellen. De eerste Japanse spionagesatelliet wordt namelijk pas volgende maand afgeschoten. De Silkworm-raket van maandag bevestigde opnieuw hoe machteloos Japan is en hoe onvoorbereid. De Japanse premier en het Japanse publiek werden pas woensdag op de hoogte gesteld van de raket. Japanse media hadden het nieuws toen reeds overgenomen uit Zuid-Koreaanse kranten. Het versterkte de angst van burgers dat Japan zichzelf niet kan verdedigen. „Hoe beschermt Japan haar inwoners?” vroeg voormalig topman van het Japanse Bureau van Defensie, Hosei Norota, tijdens een interview met de Japanse pers woensdag. „Is het goed dat wij deze toestand houden, en geen mogelijkheden hebben om te reageren op binnenkomende raketten?” Hij drong erop aan dat de regeringspartij LDP onmiddellijk een onderzoek opzet om iets van crisismanagement op te zetten zodra dat nodig is. Hij was niet de enige die zijn bezorgdheid toonde. Een Japanse nieuwslezer zei dat hij woensdag onbewust de hemel boven Tokio afspeurde. De beurs in Tokio bleek ook geschrokken. Aandelen doken woensdag naar beneden. De Nikkei-index verloor 2,39 procent van haar waarde. Deze zenuwachtige onzekerheid tijdens een periode dat er veel aandacht op Japan of Zuid-Korea is gevestigd is mogelijk precies wat Noord-Korea wil bewerkstelligen. Vorig jaar begon het een heftige zeeslag met de Zuid-Koreaanse marine tijdens de wereldkampioenschappen voetbal die toen plaatsvonden in beide landen. Ditmaal probeerde Pyongyang mogelijk de luister af te halen van de inhuldiging van president Roh. Mogelijk probeert het land ook de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Japan uit elkaar te drijven. Volgens Hideya Kurata, een Japanse hoogleraar voor Internationale Betrekkingen, is dit een veelgebruikte Noord-Koreaanse tactiek. „In het verleden is gebleken dat Noord-Korea een natie is die tijdens gespannen periodes een wig probeert te schuiven tussen Japan, Zuid-Korea en de VS.” Analisten verwachten dan ook meer provocaties. Japanse overheidsambtenaren fluisteren dat Noord-Korea binnen enkele dagen mogelijk nog een raket zal afschieten. Sinds begin dit jaar waarschuwen waarnemers dat Noord-Korea later dit jaar zelfs weer een ballistische Taepodong-raket over de hoofden van de Japanners gaat schieten.