Vorige week keurde Japan het vertrek van de walvisvloot goed, hoewel er nog volop onderhandelingen bezig zijn binnen de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC).Japan krijgt veel kritiek omdat het gebruikmaakt van een achterpoortje in het internationale verbod op walvisvangst. Het blijft de jacht naar eigen zeggen uit wetenschappelijke motieven organiseren.

Een handvol landen dat voor walvisvangst is, wil dan weer af van het moratorium, dat al bestaat sinds 1986. De IWC is zo gepolariseerd dat geen van beide kampen de tweederdemeerderheid kan behalen die nodig is om de regels te veranderen.

Latijns-Amerika, dat als regio voor walvisbescherming is, werkt hard aan een strenger verbod. Op initiatief van de landen werd een werkgroep in het leven geroepen die de toekomst van de IWC moest uittekenen. De werkgroep kwam in oktober samen, maar slaagde er niet in consensus te vinden. In december is een tweede ontmoeting gepland, maar het vroege vertrek van de Japanse vloot wordt als een slecht teken gezien.

„Als Japan niet naar Antarctica vertrokken was, kon dat gezien worden als een teken van goede wil”, zegt Roxana Schteinbarg van het Argentijnse Instituut voor Walvisbescherming (ICB). Een vertrek midden in de onderhandelingen vindt ze een belediging van de IWC.

José Truda Palazzo, de voormalige commissaris bij de IWC voor Brazilië, vindt dat het tijd is voor actie. „Terwijl de commissarissen debatteren, blijven de walvisvaarders dieren straffeloos slachten.”

Begin deze maand stuurden veertig Latijns-Amerikaanse organisaties een gezamenlijke verklaring uit, waarin ze hun regeringen oproepen om klare taal te spreken tegen Japan.

De schepen zijn op weg naar het walvisreservaat in de Antarctische oceaan, dat in 1994 door de IWC tot beschermd gebied uitgeroepen is. Er heerst een totaalverbod op commerciële walvisvangst. Het enige land dat tegenstemde was Japan.

Sinds de start van het verbod op commerciële walvisvangst in 1986 heeft Japan meer dan 8000 dieren gedood in het gebied dat later reservaat werd. Dit seizoen is Japan van plan 1000 walvissen te vangen.

Volgens de organisaties is het bijzonder onrustbarend dat de Japanse vloot vorig seizoen 300 vrouwtjes ving, waarvan 63 procent zwanger was.